NAMAZDA İKİ İMAMA
BİRDEN UYMAK
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: İki adam, her biri diğerine imam olmak üzere namaza durur da
biri diğerini imam bilip uymazsa, ayrıca bunlardan biri öbürünün imamı ise ya
da hizasında bulunuyarsa yahut yakınında veya uzağında ise, Sonra bazı insanlar
gelip bunların ikisinin arkasında onları imam kabul ederek saf tutarlarsa, ama
içlerinden birini belirleyip imam kabul etmemişlerse, ikisine birden uyarak
namaz kılanların namazı fasit olur.
Çünkü niyet ederlerken
bu iki adamı ayırıp içlerinden birini imam tayin etmemişlerdir. Düşünsenize,
bunlardan biri diğerinden önce rükua gider, arkalarında saf tutanlar da onunla
birlikte rükua giderlerse, niyetle değilse de fiilen diğerinin imamlığının
dışına ve de kendi namazlarının dışına çıkmışlardır. Ayrıca bu fiilleriyle
ihdas ettikleri / uydukları imam da ihdas etmelerinden önce imamları değildi.
Yine ilk rükua geç giden kimse ikinci rükua erken giderse ve bu sefer ona
uyarlarsa, bu sefer de niyetle değilse de fiilen onun önceki imamlığının da
dışına çıkmış olurlar. Aynı şekilde bundan sonra ilk rükua erken varanın da
imamlığının dışına çıkmış olurlar.
Eğer ikisine birlikte
uyarak namaza durmuşlar da ikisinin imamlığından birden ayrılmaya niyet
etmemişlerse, namazlarını kendi başlarına kılmış olurlar ve namazları da bu
yüzden caiz olmaz. çünkü aynı vakitte namaza iki imamla başlamışlardır. Böyle
yapmaları da caiz değildir.
Denebilir ki: Bir
keresinde Ebu Bekir (r.a) Resulullah (s.a.v)'e uymuş, insanlar da Ebu Bekir'e
uymuşlardı. Buna verilecek cevap şudur:
O örnekte İmam
Resulullah (s.a.v), Ebu Bekir de me'mumdur (imama uyandır). Ayrıca Resulullah
(s.a.v)'in namazda olduğunu biliyordu. Sadece Resulullah (s.a.v.) oturuyordu ve
sesi de zayıf çıkıyordu. Ayakta olan Ebu Bekir onu görüyor ve işitiyordu.
İki kişi biri diğerine
uyarak namaza dururlar da insanlar da gelip me'mum (imama uyan) konumunda olana
uyarlarsa namazları caiz olmaz. çünkü bir insanın aynı anda hem imam hem de me
'mum olması doğru değildir. İmam başkasının rükua ve secdeye gitmesiyle rükua
ve secdeye giden kimse değil, kendi kendine bu rükünleri yerine getiren
kimsedir.
Bir adam iki kişinin
birlikte namaza durduklarını görüp bizzat birini tayin etmeksizin bunlardan
birini imam bilerek namaza niyet ederse, bunlar da münferit namaz kılarlarsa
adamın namazı geçerli olmaz. çünkü onlardan birini bizzat tayin ederek niyet
getirmemiştir. Yine bu iki adam münferit namaz kılarlarsa ve sonradan gelen bir
adam da bunlardan birine uyarak namaza durursa namazı caiz olmaz. çünkü bizzat
ferdi olarak namaza duran birini başlı başına tayin etmeden uymuştur. Niyet bir
tane imama yönelik olarak getirilmediği sürece herhangi bir imama uymak doğru
olmaz. Ama niyetini belli bir imama yönelik olarak gerçekleştirirse namazı caiz
olur. Onu bizzat tanımasa ve görme se de. Önemli olan, kişinin niyetinin iki
imam arasında ortak olmaması veya iki imamdan hangisine uyulduğuna yönelik bir
kuşku içinde olmamasıdır. [İmanun niyetiyle me'mumun niyeti farklı olabilir.]
Sonraki için tıkla:
İKİ ADAMIN
BİRBİRLERİNE UYMASI, SONRA KUŞKUYA DÜŞMELERİ