ŞAFİİ el-UMM

KORKU N.

İMAMIN İKİNCİ GRUBU BEKLEMESİ

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmam seferi iken akşam namazını kıldımsa ilk gruba ilk iki rekatı kıldınr, sonra kıyama kalkarsa, arkasındaki grup da namazı ferdi olarak tamamlarsalar bu güzel olur. Şayet imam teşehhütte bekler ve arkasındaki grup kalkıp namazıanna ferdi olarak devam ederlerse, sonra imam kalkıp geri kalan rekatı daha sonra gelen ikinci grupla birlikte kılarsa -inşaallah- namazı geçerli olur. Ama bu iki durumdan bana en sevimli geleni, ikinci grubun ayakta beklemesidir. Çünkü Resulullah (s.a.v)'in ikinci grubu kıyamda beklediği rivayet edilmiştir.

İkinci grup rekata yetişsin diye imamın kıyamda kıraati uzun tutarak beklemesini yeğlediğimi söyledim, çünkü Resulullah (s.a.v)'in korku namazını iki rekat olarak kıldığı rivayet edilmiştir. Akşam namazını korku namazı şeklinde kıldığına dair bir haber ulaşmamıştır bize. Ayrıca hazarda da, Hendek savaşı dışında korku namazını kılacak bir durum da söz konusu olmamıştır. Hendek savaşı da korku namazına ilişkin ayetlerin inmesinden önce vuku bulmuştur. Dolayısıyla Resulullah (s.a.v)'in kıyamı, secdelerin bitmesinden sonra kıyam edilecek yeri gösterir. Ayrıca teşehhütle olmasını gerektiren bir oturması da söz konusu değildi.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmam ilk grupla korku namazı olarak akşam namazının ilk iki rekatını kıldıktan sonra ikinci grup gelip son rekatı da onlarla kılınca, artık ilk grup onun imamlığından ayrılmış olur ve imamın teşehhüde oturması ile birlikte namazlarına kendi başlarına devam ederler. Dolayısıyla imamın oturması gibi onlar da otururlarsa bu caiz olur. Şayet ilk grup kıyamdayken onun imamlığından ayrılırlarsa onun da kıyama kalkması gerekir.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Eğer imam hazarda veya seferde dört rekatlı bir namazı korku namazı olarak kılarsa arkasında saf tutan ilk grup namazlarını kendi başlarına tamamlayıncaya kadar ikinci rekatın sonunda oturması bu esnada kendi başına teşehhüdde Allah'ın zikriyle beklemesi gerekir. Sonra ikinci grubun gelmesiyle birlikte kalkar ve namazını tamamlar.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmam akşam namazını korku namazı olarak kıldınyorsa ve ilk gruba bir rekat kıldıktan / kıldırdıktan sonra kıyamda bekler, bu ilk grup da kendi başlarına namazlarını tamamlarsalar, sonra gelen ikinci gruba iki rekat kıldımsa -inşaallah- namazı geçerli olur. Ama ben böyle yapmasını mekruh görürüm. Çünkü imam iki gruba namaz kıldınyorsa ve bir grubun imamın arkasında kılacağı rekat sayısı öbüründen fazla olacaksa bu takdirde ilk grubun imamın arkasında kılacağı rekat sayısının fazla olması daha evladır.

Şayet imam korku halinde iki rekatlık bir namaz kılıyorsa, ilk gruba bir rekat kıldırsa, Sonra oturduğu yerde beklese ve arkasındaki grup kendi başlarına namazlarını tamamlasalar, Sonra imam kalksa ve arkasında saf tutan ikinci gruba son rekatı kıldırsa, eğer yanlışlıkla oturmuşsa onun da arkasındakilerin de namazı tamdır ve bunun için sehiv secdesi getirmesi gerekir. Eğer oturması bir hastalıktan (illerten) kaynaklanıyorsa, arkasında saf tutanların namazları geçerlidir ve imamın da sehiv secdesi getirmesi gerekmez. Ama oturması bir illerten veya yanlışlıktan kaynaklanmıyorsa ve oturma da kısa sürmüş se namazı bozulmuş sayılmaz. Ama otursa (oturması da uzun sürse), bana göre namazını yenilemesi gerekir. İmam oturuyorken ikinci grup gelse ve imam kalksa ve onlarla kaim olarak namazı tamamlasa, -bu gruptan imamın bir illet veya yanlışlık olmaksızın ilk rekattan Sonra uzun süre oturduğunu bilenlerin- bana göre namazlarını yeniden kılmaları gerekir. Çünkü bu kimseler onun arkasında namaza durduklarını biliyorlar ve bu imamın da bu şekilde namazdan çıkmış olduğunu, ayrıca namaza yeniden başlamak anlamına gelen iftİtah tekbirini de yeniden getirmediğini de biliyorlar. Tıpkı bir kimsenin tekbirsiz namaza başladığını veya namazını bozacak bir şey yaptığını bildiği bir kimsenin arkasında saf tutan birinin namazını kaza etmesi gerektiği gibi. Ama imamın arkasında saf tutan gruptan imamın ne yaptığını bilmeyen kimselerin namazı tamdır. Tıpkı abdesti olmayan veya namazı fasit olan birinin arkasında bilmeden saftutan bir kimsenin namazının tam sayılması gibi ...

Ebu Muhammed şöyle demiştir: Bu hususta farklı bir görüş daha var: İmam namazını bilerek bozmuşsa, ister bilsinler ister bilmesinler, onun arkasında saf tutanların namazları da geçersizdir. Çünkü bizim bu kimselerin imamın arkasında namaz kılmalarını caiz görmemiz, imamın bilerek namazı ifsat etmemesi şartına bağlıdır. Nitekim Ömer (r.a.), namazını kaza etmiştir, ama arkasında namaz kılanlar kaza etmemişlerdir. Çünkü Ömer'in kaza etmesi sehivden kaynaklanıyordu.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Eğer biri dese ki: Bir kimse pekala imamın bu davranışının imamın namazını ifsat ettiğini bilmeyebilir! Cevap olarak denir ki: Öyle ama aynı şekilde imamın iftitah tekbirini terk etmesinin ve namazda konuşmasının da namazını bozduğunu bilmeyebilir. Buna rağmen bir kimse, arkasında namaz kıldığı imamın bunlardan birini yapması durumunda mazur sayılmaz.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Böyle bir durum karşısında ilk grubun namazı fasit olmaz; çünkü namazını bozacak bu davranışları yapmadan önce onun imametinden çıkmışlardı. Eğer imam oturmasından sonra ayakta iftitah niyetiyle tekbir getirmişse ilk grubun namazı tamamdır. Çünkü imam namazını ifsat etmeden önce onun imamlığını bırakmışlardır. İkinci gruba gelince, onlar geçerli olan namaza iftitah tekbiri getirmeden namaza başlamadıkları için, dolayısıyla imamın kıldığı bu rekat hem kendisi hem de arkasında kılanlar için geçerlidir.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmam korku namazını hazarda kıldınrken, cemaati de dört gruba ayırsa, sonra ilk gruba bir rekatı kıldırdıktan sonra ayakta beklese, ilk gruptakiler de kendi başlarına namazlarını sürdürseler, ardından ikinci grup gelse ve onlarla bir rekat kıldıktan sonra oturarak beklese, onlar da namazlarını ferdi olarak sürdürseler, sonra üçüncü grupla bir rekat kılsa ve ayakta beklese, onlar da kendi başlarına namazlarını tamamlasalar ve en son olarak dördüncü grup gelse ve onlara bir rekat kıldırdıktan sonra otursa ve onlar da namazlarını sürdürseler, bu hususta iki görüş vardır: Birinci görüş: İmam kötü / hoş olmayan bir uygulama gerçekleştirmiş olur, ama hem kendisinin hem de arkasında namaz kılanların namazı yeniden kılmaları gerekmez.

İkinci görüş: İmamın namazı fasit olur, arkasında namaz kılan ilk grubun namazı ise tamamdır; çünkü onlar imam namazını ifsat etmeden önce onun imamlığından ayrılmışlardır. İkinci grubun namazı da geçerlidir, çünkü onlar da imamın namazı fasit olmadan önce imamlığından ayrılmışlardı. Bir imam korku namazında bir kere bekleme, sonra bir kere daha bekleme hakkına sahiptir. Son iki gruptan (üçüncü ve dördüncü rekatta imama uyanlardan) imamın yaptığının yanlış olduğunu bilenlerin namazları fasittir ve bunu bildikten sonra namazlarını tamamlamak durumundadırlar. Bilmeyenlerin ise namazları fasit olmaz. İmam korku namazında iki kereden fazla bekleyemez. Sonuncu bekleyişi oturarak olmalı ve sonrasında da selam vermelidir.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmam ilk gruba üç rekat, ikinci gruba da bir rekat kıldınrsa, bana göre bu mekruhtur, ama imamın da, arkasında namaz kılanların da namazı bozulmaz. Çünkü ilk grup imamla birlikte iki rekat kılıp ardından onun imamlığından ayrılabiliyorsa, üç rekat kıldıktan sonra aynısalar fazladan bir rekat kılarak ayrılmış olurlar. Bir grup farz namazın bir rekatında imama uyarsa, tek bir bekleme gerçekleştirdi diye imamın namazı fasit olmaz. İkinci grubun da namazı geçerlidir. Ancak hem imamın hem de ikinci grubun sehiv secdesine gitmesi gerekir. Çünkü beklemeyi yerinde yapmamıştır.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin), akşam namazında ilk gruba bir rekat, ikinci gruba da iki rekat kıldıran imam ile ilgili olarak şöyle dedi: Resulullah (s.a.v) akşam namazında ilk gruba bir rekat kıldırmış, sonra ayakta beklemiş, bu ilk grup da ferdi olarak namazlarını tamamlamışlar. Sonra ikinci gruba bir rekat kıldırmış ve teşehhüde oturmuş, ikinci grubu beklemesi birinci grubu beklemesinden daha uzun olmuştu.

Sonraki için tıkla:

KORKU NAMAZINDA KlRAATİ KISA TUTMAK