33- VELA HAKKININ
SATIŞTA ŞART KOŞULMASI
حدثنا محمد
بن بشار حدثنا
عبد الرحمن بن
مهدي حدثنا
سفيان عن
منصور عن
إبراهيم عن
الأسود عن
عائشة أنها
أرادت أن
تشتري بريرة
فاشترطوا الولاء
فقال النبي
صلى الله عليه
وسلم اشتريها
فإنما الولاء
لمن أعطى
الثمن أو لمن
ولي النعمة
قال وفي
الباب عن بن
عمر قال أبو
عيسى حديث عائشة
حديث حسن صحيح
والعمل على
هذا عند أهل
العلم قال
ومنصور بن
المعتمر يكنى
أبا عتاب حدثنا
أبو بكر
العطار
البصري عن بن
المديني قال
سمعت يحيى بن
سعيد يقول إذا
حدثت عن منصور
فقد ملأت يدك
من الخير لا
ترد غيره ثم
قال يحيى ما
أجد في
إبراهيم
النخعي
ومجاهد أثبت
عن منصور قال
وأخبرني محمد
عن عبد الله بن
أبي الأسود
قال قال عبد
الرحمن بن
مهدي منصور
أثبت أهل
الكوفة
Âişe (r.anha)’dan
rivâyete göre,
Bizzat kendisi Berire isimli
köleyi satın alıp hürriyetine kavuşturmak istedi onu satanlar vela hakkının
kendilerine ait olmasını şart koştular bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.) şöyle
buyurdu:
“Sen onu satın al
onların şart koştukları şeye bakma çünkü vela hakkı köleyi hürriyetine
kavuşturan kimseye aittir.”
Diğer tahric: Buhârî,
Feraiz; Müslim, Itk
Vela: Kişinin sahibi
bulunduğu bir köleyi hürriyetine kavuşturması sebebiyle azat eden kimse ile o
köle arasındaki hükmî yakınlıktır bu sebeple hürriyetine kavuşturan kimse, kölenin
miras ve diğer haklarına da sahip olmuş olur.
Tirmîzî: Bu konuda İbn
Ömer’den de hadis rivâyet edilmiştir.
Tirmîzî: Âişe hadisi
hasen sahih olup ilim adamlarının uygulamaları bu hadisledir. Hadisin
râvîlerinden Mansur b. Mu’temir; “Ebû Attâb” diye künyelenmiştir. Ebû Bekir el
Attar el Basrî, Ali el Medînî’den bize aktararak şöyle demiştir: Yahya b.
Saîd’den işittim şöyle diyordu: Mansur’dan bir hadis sana aktarıldıysa avucun
hayırla dolmuş demektir. Başkasına bakma, Yahya şöyle devam etti: İbrahim Nehâî
ve Mûcâhid’den rivâyet edenler arasında Mansur’dan daha sağlamını görmedim.
Tirmîzî: Muhammed;
Abdullah b. eb’il Esved yoluyla Abdurrahman b. Mehdî’den şöyle dediğini bize
bildirdi. “Mansur Küfelilerin en sağlamıdır.”