Ana Sayfa

EF'ALU’R-RESUL

''Ef'al'' fiil'in çoğulu olduğuna göre tamlama Hz. Nebi s.a.v.'in gerek insan, gerekse Nebi olarak işledeiği işler manasına gelir.

Hadisler, bir anlamda sünnet'in sözlü ifasdeleridir. Bunun yanı sıra oluşturan üç kısımdan birisi, Fiili sünnettir. Öyle olunca Hz. Nebi s.a.v.'in Hadisler'e yansıyan fiilerinin başta islam hukuku olmak üzere İslami ilimlerde büyük önemi vardır.

Bununla birlikte bütün fiileri, taşıdığı hükmü belirleyebilmek açısından bazı kısımlara ayrılmıştır. Bunların bir kısmı dini dir ve İslam şeriatinin temelini oluşturur. Bir kısmı ise dini değildir. Müslümanlar için insani veya ahlaki değer taşımalarına ve örnek teşkil etmelerine rağmen İslam şeriati dahilinde mütalaa edilmemiştir. Bu yüzden konu ihtilaflıdır. Nitekim kimi İslam Alimleri O nun s.a.v.'in her fiilini aynı değerde görürken kimileri dini mahiyette olanların olmayanlardan ayırt edilmesi görüşündedirler. Özetle, Hz. Nebi s.a.v.'in sözlerinin olduğu gibi fiillerinin Müslümanlar için delil ve uyulması gerekli oluşu, ALLAH C.C. elçisi olmak sıfati ile birlikte ondan sadır olmak; şeriat hükmü koymak ve uyulması kastedilmek şartlarına bağlıdır.

Bu şartları taşıyan ibadet, ta'at ve benzeri konularla ilgili fiilleri şer'i bir hüküm koyması yanında Müslüman'ı bağlayıcı nitelik taşır.

Dğer taraftan, Hz. Nebi s.a.v.'in oturma, kalkma, yürüme, yeme, içme gibi fiilleri insanlık gereği olduklarından şeriat değildirler; çünkü bunların kaynağı onun Nübüvvet yönü değil İnsanlığıdır. Aynı şekilde insanlık tecrübesi sonucu işlediği ticaret ziraat, askeri birlik teşkili, savaş idaresi, bir hastalığa ilaç tavsiyesi gibi fiilleri de şer'i değillerdir. Bunlar, Müslümanlar için örnek oluştursalar bile, dini hükümlerle ilgileri yoktur.

Hz. Nebi s.a.v.'in fiilleri içinde kendisine has uygulamalar da vardır. Bunlar da örnek niteliği taşımadıkları sürece şeriat sayılmazlar. Dört'ten fazla evlenmesi; herzaman ilgili nassa uygun olarak iki şahidin şahidliği ile hüküm verdiği halde bir işte yalnız Huzeyme'nin şahitliği ile yetinmesi gibi olaylar buna örnektirler.

Sonuç olarak Hz. Nebi s.a.v.'in fiilleri yukarıda nakledilen şartlarla Sünnet içinde mütalea edilirler. Bu demktirki, Onun (s.a.v.) Nebi olarak yaptığı işlerden teşri ve Müslümanların uyması maksadıyla işlenenler dini mahiyette adledilirler ve Müslümanlar için delil oluştururlar. Müslümanların böyle fiiller'e uymaları gerekir. Ahlaki mahiyette olanları dini olmasalar bile güzel ahlak örnekleri verdiklerinden uyulmasında fazilet vardır. İnsanlık icabı işledikleri ise örnek vasfı yoksa uyulması mecburi değildir.