"İMAM" DA BULUNMASI GEREKEN VASIFLAR
489 İmam'da bulunması gereken vasıfları kendisinde
toplayan kimsenin; insanın önüne geçerek onlara namaz
kıldırmasına "imamet", bu görevi yapan kimseyede
"imam" denilir. Namazlarını imamların namazına
bağlayanlara da "Cemaat" veya "Muktedi" adı
verilir. Şimdi "İmam" da bulunması gereken vasıflar
üzerinde duralım.
1. Erkek olmak: Molla Hüsrev:
"Erkek namazda kadına veya çocuğa iktida edemez. Kadına
uymamasının sebebi Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Allah'ın
onları (kadınları) geriye bıraktığı gibi, siz de onları
geriye bırakın. Zira kadınların namazda öne geçirilmesi
caiz değildir" kavli şerifidir. Çocuğa da iktida
olunmaz. Zira çocuğun namazı nafiledir. Bu durumda farz kılan
kimsenin nafile kılan kimseye iktidası caiz
değildir"(224) hükmünü zikreder.
2. Müslüman olmak: İmam'da aranan
önemli vasıflardan birisi de budur. Müslüman olmayanın veya
Ehl-i Sünnet akaidine göre tekfir edilenlerin imameti caiz
değildir. Feteva-ı Hindiyye'de: "Rafizi'nin, cüheminin,
kaderiyyenin, müşebbehenin ve "Kur'an
yaratılmıştır" diyenin arkasında namaz kılmak caiz
değildir. Heva ve bid'at sahibi olan kimse; bu hallerinden
dolayı kafir olmuyorsa, arkasında namaz kılmak mekruh olmakla
beraber caizdir. Aksi taktirde caiz olmaz"(225)
denilmektedir. Allahû Teâla (cc)'nın indirdiği hükümleri
reddeden ve (onların yerine kaim olması) için yeni hükümler
icad eden ideolojilere inanan kimselerin arkasında da namaz
kılınmaz.
3. Akıllı ve bülûğa ermiş olmak:
Deli teklife muhatab olmadığı için, imameti sahih olmaz.
Bülûğa ermeyen çocuğa da namaz farz değildir. Dolayısıyla
onun namazı nafiledir.
4. Kur'an-ı Kerim'i okumasını bilmek:
Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Cemaate, Allahû Teâla (cc)'nın
kitabını en güzel ve en iyi okuyanı imam olur"(226)
buyurduğu bilinmektedir. Dolayısıyla Kur'an-ı Kerim'i
okumasını bilmeyen kimse, bilenlere imam olamaz.
5. Özür sahibi olmamak: Devamlı
olarak burnu kanayan, idrarını tutamayan ve bunun gibi
özürlere müptelâ olan kimse, sağlam olan kimseler üzerine
imam olamaz.
6. Abdestsizlikten ve necaset'ten temizlenmiş
olmak: Abdestsiz imamet sahih olamayacağı gibi, ibadete
mani olacak pisliğin imamın elbisesinde, bedeninde veya namaz
kılacağı yerde bulunması halinde de sahih olmaz. Esasen bu
şart; hem imamet görevine geçecek şahısta, hem de muktedi
durumunda olan mükellefte aranır.
7. Pelteklik gibi kıraate mani bir halin
bulunmaması.
8. Cemaat'in
önünde bulunmak: Muktedi olan kimselerin ayaklarının
arka kısmı, imamın ayaklarının arka kısmından ileride
olmaması şarttır. Bir tek kimse ile birlikte namaz kılan
kimse; onu (muktedi'yi) sağ yanında durdurur. Zira İbn-i Abbas
(ra)'dan rivayet edilen Hadis-i Şerif vardır.(227)