NAMAZ'DA ERKEKLER İLE
KADINLARIN BİR HİZADA BULUNMASI
505 Molla Hüsrev:
"Bilmiş ol ki; erkeklerle kadınlar bir rükün miktarı
aynı hizada bulunurlarsa, namazı bozar"(249) hükmünü
zikretmektedir. İmam-ı Merginani de: "Kadınlarla
erkeklerin, namaz kılarken bir hizada bulunmaları namazı ifsad
edicidir. Dolayısıyla kadınlar geride dururlar. Eğer ikisi
aynı namazda müşterek oldukları halde (kadın erkeğin
hizasında durursa) erkeğin namazı, (eğer imam kadınlara da
imamete niyet etmişse) fasid olur"(250) buyurmaktadır. Bu
ifadeden de anlaşılacağı üzere; erkeklerle kadınların bir
hizada olmaları, bazı şartlarla namazı ifsad eder. Şimdi
bunları kısaca zikredelim:
Birincisi:
Kadının, erkekle aynı hizada bir rükün edâ edecek kadar
bulunmasıdır. Eğer rükünden az olursa namaz ifsad olmaz.
İkincisi:
Erkekle aynı hizada bulunan kadının; vücûd yapısı
itibariyle iri ve cim'a etmeye elverişli olmasıdır. Yani
cim'a'ya elverişli olmayan çok küçük kız çocuğunun
bulunması, ifsad edici değildir.
Üçüncüsü:
Erkek ve kadının her ikisinin de; rükû ve sücûd'a gerek
olan bir namazı edâ etmeleri esastır. Mesela; Cenaze
namazında aynı hizada olmak ifsad etmez.
Dördüncüsü:
Edâ edecekleri namazda; ikisinden birinin diğeri için imam
olması veya her ikisinin aynı imama iktida etmiş olmaları
şarttır.
Beşincisi:
Erkek ile aynı hizada duran kadının arasında, herhangi bir
engelin bulunmaması namazı ifsad eder. Engel bulunursa durum
aksinedir.
Altıncısı:
İmam'ın kadına veya kadınlara; namaza başladıktan sonra
değil de, başladığı vakitte niyet etmesi gerekir. Bu durumda
erkekle kadın aynı hizada olursa, namazı ifsad eder. Eğer
imam kadınlara niyyet etmemişse namaz ifsad olmaz. Zira
iştirak; kadına niyyet olmaksızın sabit olmaz. Müftabih olan
kavil budur.
Yedincisi:
Erkekle aynı hizada bulunan kadının istikâmetleri bir
olmalıdır. Eğer istikametleri farklı olursa namaz ifsad
olmaz. Halbuki istikametlerin farklılaşması Kabe-i Muazzama
içerisinde veya çok karanlık bir gecede erkek ve kadının
kıble istikametini araştırıp, farklı karar kılmalarında
olabilir. İmam Serûci (rha) "Gaye" isimli eserinde;
"Ka'be'de Namaz" babında bu hususu bu şekilde beyan
etmiştir.(251)
506
Erkekle (Yukarıda beyan ettiğimiz şartlar dahilinde) aynı
hizada namaza duran kadının, bütün uzuvlarıyla aynı hizada
olması gerekmez. Zira bu muhazat; kadının bazı uzuvlarıyla
bile olsa yeterlidir. Ebû Ali En Nesefi (rha)'den rivayet
edilmiştir ki; aynı hizada bulunmanın sınırı; erkek ile
kadının uzuvlarından bir uzvun (aynı hizada)
bulunmasıdır.(252) Mü'min erkek ve kadınlar; namazlarını
edâ ederlerken bu hususta titizlik göstermelidirler. İmam-ı
Merginani; erkekle kadının aynı namazda bir hizada
bulunmalarının namazı ifsad ettiğinin nass'la sabit olduğu
üzerinde durur.(253)