628 Bütün muteber fıkıh
kitaplarında "Cum'a Namazı Babı"; nafile namazlardan
sonraya bırakılmıştır. Bu hiçbir zaman "Cum'a
Namazı'nın" kadr-ü kıymetini bilmediklerinden değildir.
Buradaki incelik şudur: Cum'a Namazı; diğer namazlardan
farklı olarak, bazı şartlarla edâ edilebilen bir ibadettir.
Bir mükellef; beş vakit namaz da dahil, bütün sünnet ve
nafile namazları evinde ferdi olarak edâ edebilir. Fakat Cum'a
namazını, ferdi olarak edâ edemez. Zira Cum'a Namazı için
cemaat farzdır. Diğer namazlar; hür olan erkek ve kadın
üzerine farz olduğu gibi, müslüman olan cariye, köle ve esir
üzerine de farzdır. Fakat Cum'a Namazı sadece hür olan
erkeklere farzdır. Bu kısa girişten sonra konuya geçelim.
629 Kur'an-ı Kerim'de:
"Ey iman edenler!.. Cum'a günü namaz için
çağrıldığınız vakit, hemen Allah'ı zikretmeye gidin.
Alışverişi bırakın. Bu bilirseniz sizin için çok
hayırlıdır"(487) hükmü beyan buyurulmuştur. Bu Ayet-i
Kerime "Mücmel"dir. Şöyle ki;
a) Ayet-i Kerime'de "
Cum'a Namazı" zikredilmemiş, mutlak manada
"Namaz" zikredilmiştir.
b) Cum'a günü şer'i bir
gün olduğuna göre; fecir vaktinden güneşin kavuşma
zamanına kadar olan süre sözkonusudur. Hangi vakitte
çağrılacağı da beyan buyurulmamıştır.
c) "Ey iman
edenler!.." umumi bir beyandır, kimlere farz kılındığı
serahatla zikrolunmamıştır!..
Dolayısıyle
her "Mücmel" olan Ayet-i Kerime'de olduğu gibi;
Allahû Teâla (cc)'nın bununla neyi murad ettiğini Resûl-i
Ekrem (sav)'in tefsir etmesi esastır. Müctehid imamlar;
Resûl-i Ekrem (sav)'den gelen emirleri esas alarak Cum'a
Namazı'nın mahiyetini izah etmişlerdir.(488)