NİKÂH'IN RÜKNÜ
1089 Fetava-ı Hindiyye'de:
"Nikâhın rüknü, icab ve kabûlden ibarettir. Kafide de
böyledir. İcab, hangi taraftan olursa olsun (Erkek veya kadın)
önce birisinin "Aldım" veya "Vardım" diye
bir söz söylemesidir. Kabul ise bu sözün müsbet olan
cevabıdır, İnaye'de de böyledir"(22) hükmü
kayıtlıdır. Hanefi fûkahası: "Nikâh, icâb ve kabul
ile akdedilir. Bu icâb ve kabul mazi sigasıyla ifade edilen
veya biri mazi, diğeri muzari sigasıyla ifade edilen iki
lafızla olur"(23) hükmünde müttefiktir. Mesela:
"Seni zevc veya zevce olarak aldım" gibi!.. Veya
"Kendini bana nikâh et" sözüne karşılık, diğeri
"Nikâhladım", "Seni zevce olarak aldım"
derse, akid sahih olur.(24)
NİKÂH'IN ŞARTLARI
1090
1) Nikâhlanan kimselerin,
akıl baliğ ve nikâh akdi konusunda hür olmaları şarttır.
Akıl; nikâh akdi hususunda asli şarttır. Mecnunun ve aklı
ermeyen çocuğun nikâh akdetmesi sahih olmaz. Diğer iki şart
ise; nikâhın infaz edilmesinin şartıdır. Akıllı çocuğun
nikâhı, velisinin izni ile akdedilir. Bedai'de böyledir.
2) Şer'i şerifin;
nikâhlanmasını helâl kıldığı bir kadının bulunması da
nikâhın şartlarındandır. Nihaye'de böyledir.
3) Nikâhı akdedenlerden her
birisinin (Kadın ve erkeğin) sözünü, diğerinin işitmesi
şarttır. Fetava-ı Kadıhan'da da böyledir. Nikâh, her
ikisinin de anlamadığı bir sözle (Farklı farklı lisanlarla)
akdedilmiş olsa, yine de sahih olur. Muhtar olan kavil budur.
Muhtarü'l Feteva'da da böyle zikredilmiştir.
4) Resûl-i Ekrem (sav)'in:
"Nikâh, ancak şahidlerle olur"(25) buyurduğu
bilinmektedir. Dolayısıyla nikâh akdedilirken şahidlerin
bulunmaları da şarttır. Alimlerimizin tamamı, şahidlerin
bulunmasını nikâhın caiz olmasının şartlarından
saymışlardır. Bedai'de de böyledir. Nikâhta şahit olan
kimselerin şahitliklerinin sahih olabilmesi için; şu dört
şartın o kimselerde bulunması gerekir:
a) Müslüman olmak,
b) Hür olmak,
c) Akıllı olmak,
d) Bulûğa ermiş olmak!..
Kölelerin şahitliği ile
nikâh kıyılmaz. Bunların müdebber veya mükateb olmaları
arasında da bir fark yoktur. Delilerin ve çocukların
şahitlikleriyle de nikâh akdedilmez. Müslümanın nikâhında,
kâfirin şahitliği geçerli değildir. Bahru'r Raik'te de
böyledir.
5)
Nikâhın sahih olması için; şahitlerin her iki tarafın
(erkek ve kadının) söylediklerini de duymaları şarttır.
Fethu'l Kadir'de de böyledir. Akid esnasında; iki tarafın da
sözlerini işitmeyen kimselerin (Mesalâ bu esnada uyumakta olan
iki şahit'in) hazır bulunması ile kıyılan nikâh mün'akid
olmaz. Feteva-ı Kadıhan'da da böyledir.(26)