SIFAT-I SÜBUTİYE (Sıfat-ı
Meâni):
151 Ehl-i Sünnet ulemâsı:
"Allahû Teâla (cc)'nın sübûti sıfatları vardır.
Bunlara inanmakla mükellefiz" hükmünde ittifak
etmiştir.(76) Sıfat-ı Sübûtiye: "Hayat, ilim, kudret,
irade, Sem'i, Basar, Kelâm Binefsihi ve Tekvin olmak üzere
sekizdir.
HAYAT:
152 Kur'an-ı Kerim'de:
"Ölmek şanından olmayan, daima hayat sahibi olana
(Allahû Teâla (cc)'ya) dayan"(77) buyurulmaktadır. Yine
bir başka Ayet-i Kerime'de: "Kendinden başka ilâh olmayan
Allah (ezeli ve ebedi olan ehad) hayat ile diri, baki (ebedi) ve
zatı ile kaimdir"(78) hükmü yer almıştır. Hayat;
Allahû Teâla (cc)'dan ayrılmayan bir kemal sıfatıdır, zira
vücûd sıfatının kemali, vücûdun diri olmasıyladır. Hayat
sıfatının zıddı: "Memat" (yani ölü) demektir.
Ölü olmak ise Allahû Teâla (cc) için muhaldir. Zira Allahû
Teâla (cc) ölümden münezzehtir. Ezeli ve ebedi hayat sahibi
yalnız ve yalnız Allahû Teâla (cc)'dır.
İLİM:
153 Kur'an-ı Kerim'de:
"Allah her şeyi en iyi bilendir"(79) buyurulmaktadır.
Yine bir başka Ayet-i Kerime'de: "(Allah) Gözlerin hain
bakışlarını ve kalblerin gizleyeceği her şeyi
bilir"(80) hükmü yer almıştır. Allahû Teâla (cc)
kainatta vaki olmuş, olan ve olacak her şeyi (gizli veya
aşikâr) daima ve tam olarak bilir. İlmin zıddı: Cehil,
gaflet ve unutkanlıktır. Bütün bunlar Allahû Teâla (cc)
için muhaldir. Çünkü O'nun ilmi ebedi ve ezelidir. Hiçbir
şey Allahû Teâla (cc)'nın ilminin dışında kalamaz.
KUDRET:
154 Kur'an-ı Kerim'de birçok
Ayet-i Kerime'de: "Şüphesiz ki Allah her şeye hakkı ile
kadirdir"(81) hükmü yer alır. Kudret'in zıddı,
acizliktir. Allahû Teâla (cc) bütün noksan sıfatlardan beri
olduğu gibi, aciz olmaktan da beridir. Her şeye hakkı ile
kadirdir.
İRADE:
155 Bir şey üzerine karar
kılmak ve onu yapmaya azmetmek manasına gelen "irade"
kelimesi "revede" kökünden gelmektedir. Allahû
Teâla (cc) tam ve kâmil bir irade sahibidir. Olabilecek veya
olmayabilecek her şeyi; dilediği zamanda ve dilediği vasıfta
yapar veya yapmaz. Tercih ve tahsiste kamil iradeye sahiptir.(82)
Kainatta Allahû Teâla (cc)'nın dilediği olur, dilemediği
olmaz.(83)
SEM'İ VE BASAR:
155 Allahû Teâla (cc)'nın
"Sem'i ve Basar" (her şeyi en iyi işiten ve en iyi
gören) olduğu Kur'an-ı Kerim'de birçok Ayet-i Kerime'de
zikredilmiştir.(84) Her mü'min; Allahû Teâla (cc)'nın her
şeyi (keyfiyetini bilemeyeceği bir şekilde) işittiğine ve
gördüğüne inanır. Zira Allahû Teâla (cc)'nın görmesi ve
işitmesi; bir alet, göz ve kulak gibi madde ve mahdut bir
kuvvetle değildir. Mutlak manada işitici ve görücüdür.(85)
KELAM BİNEFSİHİ:
157 Allahû Teâla (cc)'nın;
sese, harflere ve bu harflerden meydana gelen cümleleri
tertiplemeye muhtaç olmadan konuşmasına "Kelâm bi
nefsihî" denir. Kur'an-ı Kerim'in "Kelâmullâh"
olduğu hususunda bütün İslâm alimleri müttefiktir.
Kelâm'ın zıddı "Dilsizlik"tir ki, O'nu bundan
tenzih ederiz. Allahû Teâla (cc) mütekellim'dir.
TEKVİN:
158 Allahû Teâla (cc)'nın
zatı ile kaim ve bilfiil icad etmek, yaratmak şanından olan
bir sıfatıdır. Kur'an-ı Kerim'de: "O'nun (Allah'ın)
emri, bir şeyi dilediği zaman ona yalnız "kün" (ol)
demesidir. O da (Kün emriyle) oluverir"(86)
buyurulmaktadır. Tekvin'in zıddı, yaratmaktan aciz olmaktır
ki, Allahû Teâla (cc)'yı bundan tenzih ederiz. Kainat'taki
herşeyi yoktan var eden ("İbda" eden) ve aralarında
bir nizam kuran yalnız ve yalnız Allahû Teâla (cc)'dır.