İNSANI KÜFRE DÜŞÜREN
HALLER
224 Önce küfür kelimesi
üzerinde duralım. Arapça bir kelime olup "Kefera"
fiilinden masdardır. Lûgat manası: "Bir şeyi örtmek,
gizlemek, varlığı istifhama yer bırakmıyacak derecede açık
olan bir şeyi, sun'i olarak gizlemektir."(187) Delâlet-i
ve subûti kat'i nass'ları tasdik etmeyen ve Allahû Teâla
(cc)'yı inkâr edenlere kâfir denir. İmam-ı Gazali küfrü
"Resûl-i Ekrem (sav)'in getirmiş olduğu haberlere
inanmamak ve onları yalanlamak"(188) şeklinde tarif
etmiştir. İbn-i Abidin: "Küfür lûgatta örtmek
manasınadır. Şeriatte ise: Hz. Muhammed (sav)'in kesin olarak
dininden olup, Cenab-ı Hakk (cc) tarafından getirmiş olduğu
bilinen şeylerde Resûlullah (sav)'ı yalanlamaktır"(189)
tarifini esas almış!.. Allahû Teâla (cc)'ya iman etmeyen,
Resûl-i Ekrem (sav)'in tebliğini kabul etmeyen ve
"Zarurat-ı Diniyye" den olan hususları inkâr
edenlere kâfir denir. Çoğulu "Küffâr" veya
"Kefere"dir.(190)
225 Küfür ile birlikte ele
alınması gereken diğer bir kavram da "şirk"tir.
"Eş-Şerike" veya "Eş-Şirke" şeklinde
kullanılan bu kelimenin lugat manası ortaklıktır.(191) İki
ortağın sermaye ve emeklerini birbirlerine katmaları, mirasta,
ganîmette, alım ve satımda birbirine şerik (ortak)
olmalarına "Şirket" denilmiştir.(192) İslâmi
ıstılâhta şirk; Allahû Teâla (cc)'ya inanmakla birlikte
kudret ve kuvvette O'na (Allah'a) denk başka ilahları da
tanımaktır. Açıktan açığa Allahû Teâla (cc)'ya ortak
koşan, birkaç ilahın varlığını kabul edenlere "Zahiri
Müşrik" denir. Allahü Teâlâ 'yı(cc) ikiye ayıran,
hayrı yaratan "Yezdan", Şerri yaratan
"Ehremen"dir diyen mecusiler, zahiri müşrik
hükmündedir.(193) Allahû Teâla (cc)'ya lâyık olmadığı
sıfatları nisbet edenler de müşriktirler. Hristiyanlar
"Hz. İsa Allah'ın oğludur", Yahudiler de "Hz.
Üzeyr Allah'ın oğludur" diyerek şirke düşmüşlerdir.
Hristiyan ve Yahudiler, "Hakiki Müşrik"
hükmündedirler.(194) Küfür ile şirk kavramı arasında,
lafzî ayrılık mevcuttur. Her müşrik, aynı zamanda
kâfirdir. Buna mukabil her kâfir, müşrik vasfı ile
anılmayabilir. Ancak itikadî açıdan mahiyet birliği
sözkonusudur. Hanefî fukahası: "Küfür tek
millettir" .(195)hükmünde ittifak etmiştir.
226 Konumuzla ilgili olarak
diğer bir ıstılâh da "İrtidat"dır. Reddetmek,
geri çevirmek ve bir işten rücû etmek gibi manalara gelen
"İrtidat"; İslâmî ıstılahta; iman ettikten sonra,
küfre rücû etmeye (dönmeye) verilen isimdir.(196)