HAYIZ'IN TARİFİ VE MÜDDETİ
379 Alauddin El Haskafi: "Hayız lûgatta
"Akıntı" manasına gelir. Şeriatta ise "hayız
hadeslerdendir" diyen kavle göre, mezkûr kan sebebiyle
meydana gelen şer'i bir mani olma sıfatıdır.
"Pisliklerdendir" diyen kavle göre de: "Doğum
sebebiyle olmayarak rahimden çıkan kandır. Rahimden çıkan
kaydı ile istihaze (Hastalık) kanı hariç kalır"(262)
hükmünü zikretmektedir. Hayız kanı; rahim'den gelir. Kız
çocuklarında dokuz yaşında başlar ve kan kesilme zamanına
kadar devam eder. Hayız kanının kesilme zamanı, elli beş
yaşı olarak takdir edilmiştir. Fetva da bunun
üzerinedir.(263) Resûl-i Ekrem (sav) "Hayız'ın; bâkire
ve bâkire olmayan kadın için, en az müddeti üç gün, üç
gecedir. Hayız'ın azami müddeti ise on gündür"(264)
buyurmuştur. Dolayısıyla hayız kanının süresi; en az üç
gün, azami on gündür.
380 Hz. Havva (r.anha)'yı Allahû Teâla (cc) hayızla
mübtela kılmış ve kızlarında bu hal kıyamet gününe kadar
devam etmek üzere kalmıştır. Bazıları "Hayız, ilk
defa İsrail Oğullarına gönderilmiştir" demişlerse de
bu sözü Buhari: "Peygamber (sav)'in hadisi daha
büyüktür" diyerek reddetmiştir. Hadisi Buhari, Hz. Aişe
(r.anrha)'den şu lafızla rivayet etmiştir: "Resûlullah
(sav) hayız hakkında: Bu, Allah (cc)'ın Adem kızlarına
takdir buyurduğu bir şeydir" buyurdular. Nevevi:
"Yani hayız bütün benat-ı Adem'e (Adem'in kızlarına)
amm ve şamildir" demiştir.(265)
HAYIZLA İLGİLİ MESELELER
381 Muayyen yaşlar arasında (doğum olayı hariç) rahimden
gelen tabii kan hayız kanıdır. Gelen kanın hayız olması şu
esaslara bağlıdır:
1. Muayyen zamanın olması:
Kadınlarda bu müddet bülûğ'a erme yaşı olan dokuzla
başlar, elli beş yaşına kadar devam eder. İşte bu süreye
muayyen zaman (İyâs hali) denir.(266) Elli beş yaşından
sonra görülen kan, hayız kanı değildir. Fakat eğer kan
kuvvetli ise, onun hayız kanı sayılması ihtiyar edilmiştir.
Şerhû'l Mecmua'da da böyledir.(267)
2. Kanın rahimden dahili
fercin dışana çıkmasıdır. Dahili fercin içinde kalırsa,
zahir rivayete göre hayız değildir. Kuhustani'nin beyanına
göre, fetva bununla verilir.(268)
3. Gelen kanın; kırmızı,
siyah, sarı, bulanık, yeşil ve kiremit rengi olması
esastır.(269)
4. Kanın belli bir süre
içerisinde görülmesi gerekir: Hayız müddetinin en azı üç
gün, en çoğu on gündür. Bir gün yirmi dört saat olarak
hesaplanır. Üç günden az veya on günden çok görülen kan,
hayız kanı değildir.(270)
5. Kadının hamile olmaması
esastır. Molla Hüsrev: "Zira hamilenin gördüğü kan;
rahimden çıkan kan değildir"(271) hükmünü
zikretmektedir.
382 Hayız müddeti; kadından kadına değişir. Bazılarında
üç gün üç gece, bazılarında ise; dört, beş, altı, yedi,
sekiz, dokuz veya on gün olabilir. İki hayızın arasını
ayıran en az temizlik müddeti geceleriyle birlikte on beş
gündür.(272) Azami temizlik müddeti için, belli bir sınır
yoktur.