Yedi Açıdan NAMAZ

 
 
 

Namaz Vakitleri Bölümü

 
 

S- Namaz vakitleri nedir?

C- Namaz vakitleri, namazın farz olmasının şartıdır. Şart olmadan, yani namazın vakti gelmeden namaz farz olmaz. Namazın şartı olan vakit gelince, o anda hayatta bulunan, ergenlik çağına eren ve akıllı olan bütün müslümanlara, o vaktin namazını kılmaları farz-ı ayın olur.

S- Namazları vaktinde kılmak farz mıdır?

C- Beş vakit namazın her birini vaktinde kılmak farzdır. Namaz vakitleri, şeytanlara ve nefsânî duygulara karşı ilân edilmiş, mânevî seferberlik anlamındadır. Bu nedenle tüm inananların işlerini güçlerini bırakarak, uykularını ve tatillerini yarıda keserek namaza koşmaları gerekir.

S- Sabah namazının vakti ne zamandır?

C- Takvimlerde imsak vakti denilen, fecr-i sâdık'ın, (doğu ufkunda etrafa yayılan beyazlığın) başlaması ile güneşin doğuşu arasındaki zaman, sabah namazının vaktidir. Güneşin doğması ile sabah namazının vakti geçeceği ve güneş doğarken namaz kılınamayacağı için, sabah namazını güneş doğmadan önce kılmak farzdır. Güneş doğmadan önce namazını tamamlayan ve selâm verip namazdan çıkan kişi, tesbîhat ve duâsını güneş doğarken de yapabilir. Güneşin doğması ile, sabah namazının vakti çıkar ve o âna kadar kılınmayan sabah namazı kazâya kalmış olur. Sabah namazı vaktinde uyumak ve özürsüz sabah namazını kazâya bırakmak haramdır. Güçlü irâde taşımadan, gerekli önlemleri almadan yatmak ve sabah namazına kalkmamayı âdet haline getirmek, dînî duyarsızlığın ve îman zaâfiyetinin göstergesidir. Arzu etmediği halde uyuya kalan ve üzerine güneş doğan kişi, o gün öğleye kadar sünnetiyle birlikte sabah namazının farzını kazâ olarak kılar, öğleden sonraya kalırsa yalnızca farzını kazâ eder ve sünnetten yoksun kalır.

S- Öğle namazının vakti ne zamandır?

C- Doğudan sürekli yükselişe geçen güneş, en tepe noktaya ulaştıktan sonra, inişe geçmek üzere batıya kayar. Güneşin batıya kaymasına "zevâl vakti" denir. Zevâl vakti öğle namazının başlangıç vaktidir. Zevâl vaktinde güneş tam tepede olduğu için, gölgelerin en kısa olduğu zamandır ve bu gölgeye "fey-i zevâl" denir.

Fey-i zevâl denilen gölgenin dışında, her cismin gölgesi kendi boyunda olunca, "asr-ı evvel" denilen ikindi vakti girer ve öğlenin vakti çıkar. İmâm-ı Ebû Yusuf ile İmâm-ı Muhammed'in ve üç mezheb imamının içtihadı böyledir ve takvimlerdeki ikindi vakti bu içtihada göredir. İmâm-ı Âzam'a göre, fey-i zevâ'lin dışında her cismin gölgesi kendisinin iki katı olunca ikindi vakti girer ve buna asr-ı sânî denir.

S- İkindi namazının vakti ne zamandır?

C- Bu iki içtihada göre, öğle vaktinin çıkması ile ikindi namazının vakti başlar ve güneş batıncaya kadar ikindinin vakti devam eder. İsfirârüş şems'e (güneşin sararmasına) yaklaşık olarak güneşin batışına 40-50 dakika kalıncaya kadar ikindi namazını geciktirmek tahrîmen mekruhtur. Tahrîmen mekruhta olsa, ikindi namazını güneş batmadan önce vaktinde kılmak, akşamdan sonra kılarım diye kazâya bırakmaktan daha ehvendir.

S- Akşam namazının vakti ne zamandır?

C- Güneşin batışı ile akşam namazının vakti başlar ve güneşin battığı ufuktaki kırmızılık kayboluncaya kadar akşam namazının vaktidir. Bu vakit, İmâm-ı Ebû Yusuf, İmâm-ı Muhammed ve üç mezheb imamının içtihadına göredir. İmâm-ı Âzam'a göre, ufuktaki kırmızılıktan sonra çıkan beyazlığın kaybolmasına kadardır. Akşam namazını, acele edip ilk vaktinde kılmak sünnettir, yıldızların çoğalmasına kadar geciktirmek mekruhtur.

S- Yatsı namazının vakti ne zamandır?

C- İki görüşe göre, akşam vaktinin çıkması ile yatsı namazı vakti girer ve fecr-i sâdık'a kadar devam eder. Fecr-i sâdık denilen imsak vakti ile yatsı, vitir ve teheccüt namazlarının ve oruçlular için yeme, içme zamanı biter ve sabah namazının vakti başlar. Yatsı namazını gecenin üçte birine kadar tehir etmek, müstehaptır, gecenin yarısından sonraya bırakmak mekruhtur.

S- Hangi vakitlerde namaz kılınmaz?

C- Üç vakitte farz, vâcip, nâfile ve kazâ namazı kılınması tahrîmen mekruhtur;

1. Güneş doğarken ve güneş doğmasından sonra 40-45 dakikalık bir zaman geçinceye kadar,

2. Güneş tepe noktasında iken, zevâl vaktine kadar, yaklaşık olarak öğle ezanına yarım saat kala,

3. Güneşin sararması ve bakanın gözlerini kamaştırmaz hale gelmesinden, güneşin batışına kadar olan zamanda hiçbir namaz kılınmaz. İster kazâ ve ister edâ olsun bu üç vakitte kılınan farzların iâdesi gerekir. Yalnız o günün ikindi namazı kerâhet-i tahrime ile de olsa kılınır ve iâdesi gerekmez. Ayrıca nâfile namaz kılınması mekruh olan iki vakit daha vardır. Bu iki vakitte farz ve kazâ kılınması geçerlidir, nafile kılınması mekruhtur;

A. İmsak vakti ile güneşin doğmasından 40-45 dakika geçinceye kadar, sabah namazının sünnetinden başka nâfile namaz kılınmaz, farz ve kazâ namazları kılınır.

B. İkindi namazının farzını kılan kişiye, ikindi namazının farzından sonra nâfile kılması mekruh olur. Ancak güneşin sararması vaktine kadar kazâ namazı kılabilir.