S - Sehiv secdesi ne demektir ?

C - Dalgınlık, gaflet ve yanılgıya "Sehiv" denir. Bunlardan kaynaklanan noksanlığın giderilmesi için yapılan secdeye "Sehiv secdesi" denir.

S-Sehiv secdesi hangi tür noksanlıkları giderir ?

C-Vâciblerin sehven terk ve têhirinden kaynaklanan noksanlıklarla, farzların yalnızca têhirinden kaynaklanan noksanlıkları giderir.

S-Namazdaki hangi yanılgılarda sehiv secdesi gerekir ?

C-Bu konunun en güzel şekilde anlaşılması ve uygulanması, öncelikle namazın farzlarını ve vâciblerini iyi bilmeye bağlıdır.

Bununla birlikte bazı örnekler verelim;

Bütün namazlarda Fatiha'nın, zamm-ı sûreden önce okunması vâcibtir.

Dalgınlıkla Fatiha'yı okumadan zamm-ı sûreyi okuyan kişiye, vâcibi terk ettiği için sehiv secdesi gerekir.

Zamm-ı sûreden sonra Fatiha'yı okursa, yine sehiv secdesi gerekir. Burada vâcibin têhiri (ertelenmesi) söz konusudur.

İmam, sesli okunması vâcib olan yerde gizli ve gizli okunması vâcib olan yerde sesli okursa, meselâ; İkindi namazında sesli okursa, vâcibi terk ettiği için, hem imama ve hem de cemaâte, sehiv secdesi gerekir.

İkinci veya dördüncü rekâta kalkması gereken kişi, yanılarak bir rükûn miktarı (üç defa Sübhânallah diyecek kadar) oturursa, farz olan kıyamı têhir ettiği için, sehiv secdesi yapar.

Üç veya dört rekâtlı namazların ikinci rekâtında oturması gereken kişi, yanılarak ayağa kalkmaya çabalarsa bakar, eğer oturuş haline daha yakın ise ve dizleri yerden kesilmemişse, hemen oturur, sehiv secdesi gerekmez.

Eğer kıyama daha yakınsa veya dimdik ayakta ise, geri dönüp oturmaz. Vâcibi terk ettiği için sehiv secdesi yapar.

Farz namazlarında ilk oturuşta Ettehıyyâtü'yü okuduktan sonra hemen ayağa kalkacağı yerde, dalgınlıkla Allâhümme salli alâ Muhammed diyecek kadar veya daha fazla oturursa, farz olan kıyamı têhir ettiği için sehiv secdesi yapar.

Bütün namazlarda ka'de-i âhire (son oturuş) farzdır. Hiç oturmadan ayağa kalkan kişi, alnını secdeye koymadan önce dönüp oturursa, farzı têhir ettiği için sehiv secdesi yapar. Alnını secdeye koyduğu an, namazın farziyyeti bâtıl olup nâfileye dönüşür ve farz namazını yeniden kılar.

Cemaâtle namaz kılarken, imam yanılarak son oturuşu terk ederek ayağa kalkarsa, cemaât ayağa kalkmayıp oturarak imamı beklerler. Cemaâtın, "Sübhânallah" demesi ile imam geri dönüp oturursa, sehiv secdesi ile namazları tamamlanır.

İmam geri dönüp oturmazsa ve namaza devam ederse, alnını secdeye koyduğu anda, hem imamın ve hem de cemaâtın namazı bâtıl olur.

S-Sehiv secdesi nasıl yapılır ?

C-Namazın son oturuşunda Ettehıyyâtü okunduktan sonra ve daha sağlam görüşe göre, Allâhümme sâlli alâ ve Allâhümme bârik alâ okunduktan sonra, imam yalnız sağ tarafa ve tek başına kılanlar iki tarafa selâm verdikten sonra tekbir alınarak secdeye gidilir.

İkinci secdeden sonra tekrar Ettehıyyâtü, Allâhümme sâlli ve bârik ile diğer duâlar okunur ve selâm verilerek namazdan çıkılır.

S-Namazdaki bir kaç yanılgı için, bir sehiv secdesi yeterli midir?

C-Evet, yeterlidir.

S-Cemaâtla namaz kılarken, cemaâtten biri yanlışlık yaparsa. meselâ ilk oturuşta Ettehıyyatü'den sonra Allahümme salli duâlarını okursa, o kişiye sehiv secdesi gerekir mi ?

C-Hayır, gerekmez.

S-Namazda rekât sayısında çelişkiye düşen kişi ne yapar ?

C- Başına ilk defa geliyormuş gibi çok ender karşılaştığı bir olay ise, hemen selâm vererek namazdan çıkar ve bu namazı yeni baştan kılar.

Beyinsel yorgunluk veya aşırı evhamlı olmasından dolayı ara sıra böyle bir durumla karşılaşıyorsa, zann-ı gâlibi ile yani iki zandan hangisi ağırlık kazanırsa onunla amel eder.

Örneği; İkinci veya üçüncü rekâtta olduğu konusunda çelişkiye düşen kişi, mesela; Üçüncü rekâtta olduğu konusundaki zannı ağırlık basar ve bu zannı güçlenirse, üçüncü rekâtta olduğunu kabul eder ve namazını ona göre tamamlar.

Karar vermek için bir rükûn miktarı, yani bir secde yapacak kadar düşünmüşse, namazın sonunda sehiv secdesi yapar.

Eğer iki zandan biri ağırlık kazanmaz ve ikinci rekât ile üçüncü rekât hususunda eşit oranda çelişkide kalırsa, az olan rekât sayısını esas alır. Ancak çok olan rekât sayısını da gözardı etmez.

Örneğin; İkinci rekât ile üçüncü rekât konusunda eşit oranda çelişkiye düşen kişi, önce az olan ikinci rekâta göre oturur ve "Ettehiyyâtü" okur, sonra ayağa kalkar ve bir rekât daha kılınca yine oturur. Çünkü bu rekâtın üçüncü olma ihtimali olduğu gibi dördüncü olma ihtimali de vardır.

Dördüncü rekâttaki oturuş farz olduğu için, farzı terk ederse namazın farziyyeti iptal olur.

Eğer gerçekte üçüncü rekât ise yalnızca farz olan kıyamı têhir etmiş olur ki bu da sehiv secdesi ile tamamlanır.

Ettehiyyâtü'yü okuduktan sonra, üçüncü rekât olma ihtimaline karşı tekrar ayağa kalkar, bir rekât daha kılar ve sonunda sehiv secdesi yapar.

S- Sehiv secdesi yapması gereken kişi, sehiv secdesini unutursa ne gerekir?

C- Namazı tamamdır ve hiç birşey gerekmez.

S- İmama sonradan uyan kişi, imamın selâmından sonra namazını tamamlarken yanlışlık yaparsa, sehiv secdesi yapar mı?

C- İmama sonradan uyan kişi, imam selâm verdikten sonra tek başına namaz kılan gibidir, sehiv secdesi yapar.