Rahmân ve Rahîm’i Bir Arada Zikretmenin Faydaları

1- İbn Arabî, iki ismi bir arada zikretme nedeni olarak, Rahmân sözcüğü­nün aslının İbranice olmasını gösterir ve bu ismin, Arapça asıllı Rahîm söz­cüğü ile bir arada kullanılması gerektiğini söyler.[1]

2- Rahmân, Allah’ın genel merhametine delalet eden özel bir sıfattır. Bu yüzden bu sıfatın başkasında bulunması imkansızdır. Çünkü rahmeti dost-düşman bütün varlıkları kapsayacak bir varlık yoktur. Rahîm ise, fiillere dela­let eden ve başkalarının da sahip olabileceği bir vasıftır. Bu yüzden Yüce Allah kendisini “Hayru’r-râhimîn” (merhamet edenlerin en hayırlısı) ve “Erhamu’r-râhimîn” (merhamet edenlerin en merhametlisi) olarak adlandı­rır.[2]

3- Rahmân ve Rahîm isimlerinin bir arada zikredilmesi, yukarıda zikredi­len anlamlardan daha güzel bir başka anlamın ortaya çıkmasını sağlar. Rah­mân ismi, Yüce Allah’ın varlığı ile kâim olan sıfata; Rahîm ise, merhamet edilenle ilgili sıfata delalet etmektedir. Buna göre birincisi vasıf için, ikincisi de fiiller için kullanılmaktadır. Birincisi merhametin Allah’ın bir vasfı ve niteliği olduğunu; ikincisi de bu merhamet vasfı ile kullarına merhamet ettiğini gös­termektedir.

Bunu iyi anlamak istiyorsan şu âyetleri iyi düşün: “O, mü’minlere çok Rahîm (merhamet eden)’dir.”[3], “O, onlara (karşı) çok şef­katli ve çok Rahîm (merhametli)’dir.”[4] Kur’an’da hiçbir âyette “O, mü’minlere çok Rahmândır” geçmemiştir.

Bu, Rahmân’ın merhamet sahibi olduğunu; Rahîm’in ise sahip olduğu bu merhametle varlıklara merhamet ettiğini göstermektedir. Bu ince farkı, başka bir kitapta bulamazsın. Eğer kalp aynanı bu isme tutar ve onu teneffüs edip yansıtırsan, bu farkı daha iyi anlar­sın.[5]

O halde Rahmân ve Rahîm sıfatlarını bir arada zikretmenin faydası, Al­lah’ın özel ve genel merhametinden ve bu dünyadaki ve âhiretteki merha­metinden yararlanmaktır.[6]