Tevbe Kelimesinin Anlam Sahası

 

'Tevbe'  sözlükte, asla geri dönmek demektir.

Bu anlam ile bağlantılı olarak ‘tevbe’ kula nisbet edildiği zaman, geçici olan günah halini terkedip günah öncesi duruma, düzgün hale (salah haline/fıtrata) dönmek olur.

‘Tevbe’ Allah’a nisbet edildiği zaman ise, geçici olan gazap (kızgınlık) halinden asıl olan rahmet ve af  haline dönmek demektir.

Bu açıdan ‘tevbenin’ şeriat dilindeki anlamı, kulun günahını itiraf ve ondan pişmanlık duyup bir daha yapmamaya karar vermesi; Allah’ın da bu ‘asla dönüş’ü, yani bu pişmanlığı kabul ederek günahı mağrifet etmesidir.

‘Tâib’, tevbe eden, 'tevvâb' ise, tevbe işini nicelik ve nitelik bakımından çok yapan anlamlarına gelir.

Allah’ın bir adı olarak et-Tevvâb; itaatına yönelerek, kendisine dönen için, o insanın istediği bağışlamaya dönen, yahut kullarının hoşlanmadığı şeylerden sevdikleri şeylere dönen  demektir.

‘Tevbe’, kul hakkında günahtan ve itaatsizlikten dönmeyi, Allah hakkında ise cezalandırmaktan dönmeyi ifade eder. Kul, hata ettikten sonra Rabbine döner, Rabbi de onun kendine dönmesini kabul eder.