SADİZM

Kavram, Fransız devrimine katılmış bir yazar olan Alphonse markisi François de Sade'ın romanlannda işlediği cinsel şehvet ve cinsel zorbalık temalarından dolayı, yazarın adına istinaden Krafft-Ebing tarafından ortaya atılmış olup ve cinsel eşe (kadın, erkek veya hayvan) zorbalık ve acı verici eziyet uygulayarak cinsel doyum sağlayabilmesini ifade etmek için kullanılmaktadır.

Holeuberg ve Malinowski gibi antropologların ilkel topluluklarda, Zuckerman ve Hamilton gibi hayvan davranışı araştırmacılarının birçok memeli türünün erkek cinsinden saldırganlığın sık görülen cinsel tutum olduğunu belirlemelerine rağmen, sa-dizmin bir cinsel sapkınlık olduğuna inanılmaktadır. Modern psikiyatrik sınıflamalarda ise cinsel sadizme, psikoseksüel bozukluklar içide yer verilmektedir.

Günümüzde Kinsey'in yaptığı türden Batılı insanın cinsel tutumlarım belirlemeye yönelik araştırmalarda sadislik davranışların erkeklerde daha sık olduğu görülmektedir.

Rahatsızlığın psikodinamiğini anlamaya yönelik psikanaliük değerlendirmeler sadizmi iğdiş edilme kompleksiyle açıklamaktadır. Buna göre sadistik birey, iğdiş edilme korkusunu, cinsel eşine kendisinin korktuğu durumu uygulayarak yenebilmekte, yalnızca bu yolla cinsel doyum sağlayabilmektedir. Freud, sadizm ve mazoşizmin birbirlerinin tamamlayıcıları olduğunu; mazoşizmin asıl olarak sadizmden kaynaklandığını; eşe yönelik sadistik uyaranlar kişi tarafından kabul edilmediğinde, kişinin kendisine doğru çevrildiğini söylemektedir.

E.Fromm'a göre ise, sadizm modern insanın varoluşunun temel çelişkilerinden kaçmak için başvurduğu nevrotik mekanizmalardan biridir. Fromm, bu bakışıyla sadizmi alışıldık cinsel kullanılışını aşan bir anlamda kullanmakta ve üç tip sadistik davranış saymaktadır.

1) Sınırlandırılmamış gücünü başkaları üzerinde uygulayarak onları bağımlı hale getirme,

2) Başkalarını maddi, entellektüel ve duygusal olarak istismar ve talan etme,

3) Başkalarına acı çektirme. Görünüşte güçlü ve bağımsızmış gibi davranan sadistin aslında zayıf ve çaresiz olduğunu belirten Fromm onun başkaları üzerinde egemenlik kuramadığı zamanlarda toplumdan yalıtılmış ve yalnız durumda olduğunu ifade eder. Yani Fromm için de sadistik madalyonun öbür yüzü mazoşizmdir.

Psikolojideki sosyo-kültürel yaklaşımın Önde gelen isimlerinden Karen Horney ise sadistik eğilimleri bireyin benliğinin çarpıtılmış onarılma girişimleri olarak görür. Ona göre bu eğilimler ağır karakter bozukluklarının son evresinde ortaya çıkarlar. Kişi başkalarına baskın olma, onların aleyhinde bulunma, patlayıcı, zarar verici, tahripkar davranışlar gösterme aracılığıyla güç ve üstünlük elde ederek bir önem duygusu elde etmeye çalışmaktadır. Bu, yalnızca cinsellikle sınırlı olmayıp hayatın bütün alanları için geçerlidir. Aynca sadistik eylem bir anlamda bireyin kendi içinde ortadan kaldırmak istediği şeyi başkalarında tahrip etme amacı güder. Sadist, kendine atfettiği güç imajına göre dayanılmaz bulduğu siliklik ve bağımlılık duygularını böylece gizlemeye çalışır.

Erol GÖKA

Bk. Mazoşizm