باب:
جلود الميتة
قبل أن تدبغ.
101.TABAKLAMADAN ÖNCE MURDAR HAYVANIN DERİSİ
حدثنا
زهير بن حرب:
حدثنا يعقوب
بن إبراهيم: حدثنا
أبي، عن صالح
قال: حدثني
ابن شهاب: أن
عبيد الله بن
عبد الله
أخبره: أن عبد
الله بن عباس رضي
الله عنهما
أخبره: أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم مر بشاة
ميتة، فقال:
(هلا استمتعتم
بإهابها).
قالوا: إنها
ميتة. قال:
(إنما حرم
أكلها).
[-2221-] Abdullah İbn Abbas r.a. şöyle nakleder: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem murdar bir koyun'a rastgeldi.
Orada bulunanlara, "Derisinden faydalansanız ya" buyurdu. Sahabileer, "O, murdardır" diye cevap verince,
Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem,
"Onun sadece yenilmesi haramdır buyurdu.
AÇIKLAMA: Başlıkla, "tabaklanmadan önce murdar
hayvan derisini satmanın geçer. olup olmayacağı"
ifade edilmektedir. Buhari bu konuda, İbn Abbas'ın rivayet ettiği Meymune'ye
ait koyun hakkındaki hadise yer vermiştir. Buhari,
"yararlanmanın" caiz görülmesinden, satılmasının da caiz olduğu
hükmünü çıkarmış. Çünkü yararlanılması caiz olan her şeyin satılması da
caizdir. Bir şeyden istifade etmek caiz değilse, onu satmak da caiz olmaz .
Zühri'nin meşhur görüşüne göre, murdar hayvanın derisinden, hem
tabaklamadan önce, hem de tabakladıktan sonra mutlak olarak yararlanılabilir. Buhari de sanki bu görüşü tercih etmiştir. Delil, Hz. Nebi'in, "Onun sadece yenilmesi haramdır"
buyruğudur. Bu söz, yeme dışında her şeyinin mubah olduğunu gösterir. İnşaallah, "Zebih"
bölümünde geniş açıklama gelecektir.
باب: قتل
الخنزير.
102. DOMUZUN ÖLDÜRÜLMESİ
وقال جابر:
حرم النبي صلى
الله عليه
وسلم بيع الخنزير
Cabir r.a., "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem
domuz'un satılmasını yasakladı" demiştir.
حدثنا
قتيبة بن
سعيد: حدثنا
الليث، عن ابن
شهاب، عن ابن
المسيب: أنه
سمع أبا هريرة
رضي الله عنه
يقول:قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (والذي
نفسي بيده،
ليوشكن أن
ينزل فيكم ابن
مريم حكما مقسطا،
فيكسر
الصليب،
ويقتل
الخنزير،
ويضع الجزية،
ويفيض المال
حتى لا يقبله
أحد).
[-2222-] Ebu Hureyre r.a. şöyle
demiştir: Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Nefsim elinde
bulunan (Allah)'a yemin olsun ki, adil bir hakem olarak İsa)
İbn Meryem'in inip, haç'ı kıracağı, domuz'u
öldüreceği, cizyeyi kaldıracağı ve malların iyice çoğalıp mal kabul edecek
hiçbir kimsenin bulunmayacağı bir zaman yaklaşmıştır. "
Tekrar: 2476,3448, 3449
AÇIKLAMA: Domuz etinin yenilmesi haram kılındığı gibi,
domuzu öldürmek de emredilmiş midir?
Bu konunun, "satım" konusuna girme nedeni, öldürülmesi
emredilen bir şeyi satmanın caiz olmadığına işaret etmektir.
İbnü't-Tin şöyle demiştir: Şaz bir görüş olarak bazı Şafiiler,
"zaruret yoksa domuz öldürülmez" demiştir. Alimler
çoğunluğu ise, mutlak olarak domuzu öldürmenin caiz olduğu görüşündedir.
Buhari, Hz. İsa'nın inmesiyle ilgili hadisi zikretmiştir. Bu konudaki
geniş açıklama "Nebiler" bölümünde gelecektir.
Hadisin, konuyla ilgili kısmı, "domuzu öldüreceği"
ifadesidir. Yani domuz etinin haram olmasını daha mübalağalı bir şekilde ortaya
koymak için domuz. öldürülmesini emredecektir.
Bu hadis, aynı zamanda, Hz. İsa'nın yolunda olduğunu iddia edip
de, domuz etini yemeyi helal kabul eden hatta aşırı bir şekilde domuz sevgisi
olan hıristiyanlara karşı çok büyük bir azarlama
anlamı taşımaktadır.
باب: لا يذاب
شحم الميتة
ولا يباع ودكه
103. MURDAR HAYVANIN YAĞ'I ERİTİLMEZ, ONDAN ÇIKARILAN YAĞ
SATILMAZ
رواه جابر
رضي الله عنه،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم
Bunu, Cabir r.a. Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem'den rivayet etmiştir.
حدثنا
الحميدي:
حدثنا سفيان:
حدثنا عمرو بن
دينار قال:
أخبرني طاوس:
أنه سمع ابن
عباس رضي الله
عنهما يقول: بلغ
عمر أن فلانا
باع خمرا،
فقال: قاتل
الله فلانا،
ألم يعلم أن
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
قال: (قاتل
الله اليهود
حرمت عليهم
الشحوم،
فجملوها
فباعوها).
[-2223-] İbn Abbas r.a. şöyle anlatır: Bir kimsenin, içki
(şarap) sattığı haberi Omer'e ulaştı. Bunun üzerine
Ömer r.a., "Allah falan kimsenin canını alsın. O
kişi, Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem'in, "Allah yahudilerin
canını alsın. Onlara iç yağı haram kılınmıştı da eritip sattılar"
buyurduğunu bilmiyormu’’ demiştir.
Tekrar: 3460
حدثنا
عبدان: أخبرنا
عبد الله:
أخبرنا يونس،
عن ابن شهاب:
سمعت سعيد بن
المسيب، عن
أبي هريرة رضي
الله عنه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(قاتل الله
يهود، حرمت
عليهم
الشحوم،
فباعوها وأكلوا
أثمانها).
قال
أبو عبد الله:
{قاتلهم الله}
/التوبة: 30/. لعنهم.
{قتل}: لعن.
{الخراصون}.
/الذاريات :10/:
الكذابون.
[-2224-] Ebu Hureyre r.a.'in
naklettiğine göre Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Allah yahudilere la'net etsin. Onlara
iç yağı haram kılınmıştı da eritip sattılar, parasını yediler."
Ebu Abdullah, "Lanet etsin" şeklinde tercüme ettiğimiz ..... ifadesine, tercümede
belirtmiş olduğumuz bu anlamı vermiştir.
AÇIKLAMA: Yağlarının haram kılınması, yağlarını yemenin
haram olduğu anlamındadır. eğer satılması haram
kılınmış olsaydı, eritmeleri bir hile olamazdı
Hz. Ömer r.a., her ikisini yemek de
haram olduğu için, Müslümanların şarap satmasını, yahudilerin
iç yağını eritip satmasına benzetmiştir. Fakat "yenilmesi haram olan her
şey'in, satılması haram değildir. Nitekim ehli merkep ve yırtıcı kuşlar ile
ilgili hüküm de aynıdır. İlk başta akla gelen (açık olan) anlama göre, söz
konusu şeylerin yenilmesi, necis oldukları için
yasaklanmıştır. İbn Battal da Taberi'den
bu görüşü nakletmiş ve kendisi de bunu kabul etmiştir. Oysa bu hüküm açık
değildir. Aksine yenilmesi haram olan her şeyin satılması da haramdır. Merkep,
yırtıcı kuş gibi yenilmesi haram olan şeyler, ancak kesildikten sonra yemeye
güç yetirilebilen şeylerdir. Oysa bunları kesince (zebh)
murdar olurlar. Çünkü onları kesme (zebh) hükmü
yoktur. Murdar olunca, necis olurlar. Bu sebeple
satılması da caiz olmaz. Dolayısıyla (yapılan kıyasta) aslında var olduğu
söylenen hüküm bulunmamaktadır. Bazı alimler karşı
çıkmış olsa da, alimler çoğunluğunun görüşü böyledir.
Hadiste, Allah'ın emirlerine isyan eden kimseye lanet
okunmuştur. Fakat Hz. Ömer'in, "Allah Semura'ya
lanet etsin" sözünü ilk akla gelen anlama göre yani lanet şeklinde
anlamamak, arapların, bir kimseyi bir şeyden
sakındırırken sözü güçlendirmek amacıyla söylendiğini kabul etmek de
muhtemeldir.
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1-Harama götüren vesile ve hileler geçersizdir.
2-Şarap satmak haram kılınmıştır. İbnü'l-Münzir ve diğer bazı alimler bu konuda
icma bulunduğunu nakletmiştir. Zimmilerin
şarap satmasının haram olup olmadığına gelince; bu konu, onların, İslam'ın şer'ı hükümleri ile muhatap olup olmadığı konusundaki görüş
ayrılıklarına dayanmaktadır.
3-Birbirine benzeyen (Eşbah ve Nezair) konularda kıyas yapmak caizdir.
4-Necis ve haram kılınmış her şeyin
satımı, her ne kadar bunlarda bir takım zararlar bulunsa bile, tıpkı çalıntı
malda olduğu gibi, yasaktır. Kufeli alimler bunu caiz görmüştür. Bazı Maliki alimleri
bunun, müşterinin ihtiyacı bulunduğu için, satıcı için değil de, sadece müşteri
için caiz olduğu görüşündedir. Bu konudaki açıklama, "murdar hayvanın
satımı" kısmında gelecektir. Cabir'in naklettiği hadis, Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in bu
sözü söyleme zamanı hakkında açıklama içermektedir.
5-Murdar hayvanı satmak haram olsa bile, yağından faydalanma ve
satılması yasak olmayan kısımlarının olup olmadığı konusunda araştırma
yapılabilir.