SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 901 >>

DEVAM: 153-154. Secde Nasıl Yapılır?

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ شُعَيْبِ بْنِ اللَّيْثِ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ دَرَّاجٍ عَنْ ابْنِ حُجَيْرَةَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِذَا سَجَدَ أَحَدُكُمْ فَلَا يَفْتَرِشْ يَدَيْهِ افْتِرَاشَ الْكَلْبِ وَلْيَضُمَّ فَخْذَيْهِ

 

Ebu Hureyre (r.a.)'den rivayet edildiğine göre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Biriniz secdeye vardığı zaman köpeğin yayıldığı gibi yapmasın, uyluklarını birleştirsin."

 

 

Diğer tahric: Tirmizî, salat; Nesaî, tatbîk; İbn Mace, ikame; Ahmed b. Hanbel, III, 279, 305, 315, 379.

 

AÇIKLAMA:    

 

Bu nacdis~i §ertfsecde halinde iken uylukların bitiştirileceğine delalet etmektedir. Ancak Resul-i Ekrem'in namazı ile ilgili olarak Ebu Humeyd'in rivayet ettiği hadis-i şerifler buradaki emrin vücuba değil nedbe delalet ettiğini göstermektedir. Bu bakımdan ulema, "Buradaki uylukları bitiştirme emrinin hükmü mendubtur" demişlerdir. Çün­kü Ebu Humeyd'in rivayet ettiği hadisler Resul-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in secde ha­linde iken uylukların arasını açtığım ifade etmektedirler. Ulemanın beyanına göre Resul-i Ekrem (s.a.v.)'in secde esnasında uyluklarını birleştirdiğini ifade eden hadisler mendubluğa, ayırdığını ifade eden .hadisler de cevaza delalet etmektedir.[el-Menhel, V, 351.]

 

Avnu'l-Mabud sahibi ise, hadis-i şerifte geçen "uyluklarını birleştirsin" cümlesinin, daha önce geçen "Resul-i Ekrem (s.a.v.) secdeye vardığı zaman uyluklarının arasını açardı. Karnını uyluklar/ üzerine koymazdı" mealinde­ki 735 numaralı hadis-i şerife ters düştüğünü söylemiş ve Şevkanî'nin bu mevzudaki şu sözlerini de kendi görüşü için delil getirmiştir.'*Bu hadis uylukların arasının secde esnasında açık bulundurulacağına ve karnın uyluklardan uzak tutulacağına delalet etmektedir. Bu mevzuda ulema ittifak etmiştir.”[Avnu'l-Mabud, III, 169.]

 

Ancak Bezlu'I-Mechud sahibi diyor ki; "Bu iki hadis arasında bir çeliş­ki yoktur. Çünkü (735 numaralı) hadis-i şerifte geçen "uyluklarının arasını açık tutardı" cümlesinin manası, "uyluklarla karın arasını açık bulundurdu" demektir. Nitekim İbn Nüceym'de "Bahru'r-raik" isimli meşhur eserinde bu hadise böyle mana vermiştir. Esasen Şevkanî'nin "bu mevzuda ulema it­tifak etmiştir" sözü isabetli değildir. Çünkü her ne kadar secde esnasında karnın uyluklardan uzak tutulacağında ulema ittifak etmişse de iki uyluk ara­sının açık bulundurulacağına dair ulema arasında ittifaktan söz etmek müm­kün değildir. Sadece Şafiî ulemasından bazı kişiler secde halinde uylukların birleştirileceğinden bahsetmişlerse de Hanefî ve Malikî kitablannda böyle bir ifade görmedim. Ancak Şafiî fıkhına dair olan et-Tevşîh ve Neylü'l-Me'rib isimli eserlerde ik"i uyluk arasındaki mesafenin bir karış olacağı ifade edil­mektedir. Yine ayrıca eş-Şamî de rük'u ve secdede topukları birleştirmenin sünnet olduğunu söylemişse de bu görüş "el-Fetava es-Sa'diyye" isimli eserde reddedilmiştir."[Bezlu'I-Mechud, V, 171 - 172.] Fakat açıklamakta olduğumuz hadisin ravilerinden "Derrac" tenkid edilmiş ve onun hakkında İmam Ahmed ve Nesaî, münkerü'l-hadis, tabirini kullanmışlardır ki bunun anlamı, "rivayet ettiği hadisiler zabt ve adalet bakımından kendi seviyesinde bulunan kimselerin ri­vayetlerine muhalif" demektir. İbn Adiy ile Darekutnî ve Ebu Hatim de bu raviyi tenkitten geri durmamışlardır.