DEVAM: 26. (Nebi
s.a.v.) Gece Namazı(nı Nasıl Kılardı?)
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
حَدَّثَنَا
اللَّيْثُ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ أَبِي
حَبِيبٍ عَنْ عِرَاكِ
بْنِ مَالِكٍ
عَنْ
عُرْوَةَ
عَنْ عَائِشَةَ
أَنَّهَا
أَخْبَرَتْهُ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَانَ
يُصَلِّي
بِاللَّيْلِ
ثَلَاثَ
عَشْرَةَ
رَكْعَةً
بِرَكْعَتَيْ
الْفَجْرِ
Âişe (r.anhâ)'dan şu
haber rivayet olunmuştur:
Nebi (s.a.v.) sabah
namazının iki rekat sünnetiyle beraber geceleyin (toplam) onüç rekât (namaz)
kılardı.
İzah:
Buhârî, teheccüd;
Müslim, müsâfirîn
Bu hadis-i şerifte
Allah Resulünün sabah namazının sünneti ve vitr namazı ile birlikte geceleyin
onüç rekat namaz kıldığı ifâde edilmektedir. Buhârî'nin yine Hz. Âişe'den
rivayet ettiği diğer bir hadiste de Hz. Nebiin sabah namazının sünnetinin
dışında geceleyin yedi-dokuz ve onbir rekat namaz kıldığı ifâde
ediliyor.[Buhârî, teheccüd] Nesâî'nin Yahya b. el-Cezzâr vasıtasıyla Hz.
Âişe'den rivayet ettiği bir hadiste de Resül-i Ekrem'in geceleri dokuz rekat
kılarken sonraları yaşlanıp da kilo alınca yedi rekat kılmaya başladığı ifâde
edilmektedir.
Bu durum Fahr-i Kâinat
Efendimizin içinde bulunduğu duruma göre bazan yedi, bazan dokuz, genellikle
onbir, sabah namazının iki rekat sünneti sayılacak olursa, onüç rekat
kıldığını gösterir.[Zürkânî, Şerhü'l-Muvatta, I, 367.]
Her ne kadar İmam
Mâlik'in Muvatta'ında Nesâî'nin Hz. Âişe'den rivayet ettiği bir hadis-i
şerifte Allah Resûlü'nün "sabah namazının sünnetinden onüç rekat kıldığı
ifâde ediliyor [Muvatta, Salâtu'l-leyl] ve Buhârî'nin Abdullah b. Yûsuf dan
rivayet ettiği hadiste de bu mânâ te'ki'd ediliyorsa da [Buhârî, teheccüd] bu
durum Zürkânî'den nakl ettiğimiz izah tarzına aykırı değildir. Çünkü İmam
Mâlik'in ve Buhârî'nin rivayet ettiği bu on üç sayısına yatsı namazının son
sünneti katılmıştır, yahutta 1323 numaralı hadis-i şerifte ifade edilen Hz.
Nebiin gece namazına başlamadan önce kıldığı kısa iki rekat namaz katılmıştır.
Bu yüzden vitrle birlikte geceleyin kılmış olduğu namazların sayısı, sabah namazının
sünneti hariç, on üç rekata yükselmiştir. Bu ilâve edilen iki rekat Resûl-i
Ekrem'in vitrden sonra oturarak kılmış olduğu 1340 numaralı hadis-i şerifte
belirtilen iki rekat olabilir.
Aynı şekilde Müslim'in
Hz. Âişe'den rivayet ettiği, "Resûlullah (s.a.v.) ne Ramazanda ne de
Ramazandan başka gecelerde onbir rekatten fazla namaz kılmış değillerdi. Dört
rekat namaz kılardı. Artık onların güzelliğini ve uzunluğunu sorma. Sonra dört
rekat (daha) kılardı, onların da güzelliğini ve uzunluğunu sorma! Sonra üç
rekat namaz kılardı."[Müslim, müsâfirîn] anlamındaki hadiste de Resûl-i
Ekrem'in gece kıldığı namazların onbir rekat olduğu ifâde edilirken bu sayıya
sabah namazının iki rekatlık sünneti katılmamıştır.
Başlığımızı teşkil eden
Ebû Dâvûd hadisi Müslim'de şu mânâya gelen lâfızlarla rivayet edilmiştir:
"Resûlullah (s.a.v.)'in gece namazı on rekat idi. Bîr secde ile de vitr
yapar ve sabahın iki rekat sünnetini kılardı. Bu suretle (kıldığı namazlar)
onüç rekat olurdu."[Müslim, müsâfirîn] Hanefî ulemâsından Bedreddin
el-Aynî bütün bu hadisleri gözden geçirdikten sonra şu hükme varmıştır:
a. Buharî'nin teheccüd
bölümünün onuncu babında rivayet ettiği hadis Resûl-i Ekrem'in muhtelif
zamanlarda kıldığı gece namazlarıyla ilgilidir. Bazan yedi, bazan dokuz bazan
da sabah namazının sünneti dışında onbir rekat gece namazı kıldığını ifâde
eder.
b. Müslim'in müsâfirîn
bölümünde rivayet ettiği 128 numaralı hadis-i şerif ise, Resul-i Ekrem'in gece namazlarında
ekseriyetle rivayet ettiği sayıyı gösterir.[Aynî, Umdetü'l-Kaarî, VII, 187.]