NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَبُو
الْوَلِيدِ
الطَّيَالِسِيُّ
وَهُدْبَةُ
بْنُ خَالِدٍ
قَالَا
حَدَّثَنَا
هَمَّامٌ
عَنْ
قَتَادَةَ
عَنْ أَنَسٍ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
اعْتَمَرَ
أَرْبَعَ
عُمَرٍ
كُلَّهُنَّ
فِي ذِي
الْقِعْدَةِ
إِلَّا
الَّتِي مَعَ
حَجَّتِهِ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
أَتْقَنْتُ
مِنْ هَا هُنَا
مِنْ
هُدْبَةَ
وَسَمِعْتُهُ
مِنْ أَبِي
الْوَلِيدِ
وَلَمْ أَضْبِطْهُ
عُمْرَةً
زَمَنَ
الْحُدَيْبِيَةِ
أَوْ مِنْ
الْحُدَيْبِيَةِ
وَعُمْرَةَ الْقَضَاءِ
فِي ذِي
الْقِعْدَةِ
وَعُمْرَةً
مِنْ
الْجِعْرَانَةِ
حَيْثُ
قَسَمَ غَنَائِمَ
حُنَيْنٍ فِي
ذِي
الْقِعْدَةِ
وَعُمْرَةً
مَعَ
حَجَّتِهِ
Enes (r.a.)'den rivayet
olunduğuna göre,
Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem dört umre yapmıştır: Haccıyla birlikte yapmış olduğu umresinin
dışında hepsi de Zilka'de ayında (yapılmış)tır.
Buhari, meğâzî; Müslim,
hac; Tirmizî, hac; İbn Mâce, menâsik; Dârimî, menâsik; Ahmed b. Hanbel, I, 246,
321; II, 139; III, 134, 256, IV, 297.
Ebû Dâvûd dedi ki: Ben
buradan itibaren (nakledeceğim sözleri) Hudbe (b. Halid)'den sağlam olarak
aldım. Bu sözleri Ebu'l-Velid'den de işittim. (Ama iyi zabt edemediğim için
ondan işittiklerimi nakletmiyorum. Hudbe'den işittiklerimi nakletmekle yetiniyorum):
İzah:
Hudeybiye Umresi yahut
Hudeybiye'den (yapılan) umre Zilkade ayında (yaptığı) Kaza Umresi Zilkade
ayında ganimetleri taksim ettiği sırada Ci'râne'den (ihrama girerek yaptığı)
umre ve haccıyla birlikte (yaptığı) umre.
Açıklama:
Resûl-i Ekrem Efendimiz
Zilka'de ayında umre yapılamayacağı yolundaki Câhiliyye inancını yıkmak amacıyla
ve Zilkade ayının faziletinden dolayı Veda Haccıyla beraber yaptığı umrenin
dışında bütün umrelerini Zilka'de ayında yapmıştır. Gerçi Veda Haccıyla
birlikte yaptığı umreyi Zilhicce ayında yapmıştır, ama onun için ihrama yine
de Zilkade ayında girmiştir.
Musannif Ebû Dâvûd bu
hadisi Ebu'l-Velid et-Tayâlisî ile Hudbe b. Hâlid'den rivayet etmiştir. Fakat
musannif bu hadisin Ebu'l-Velîd'den duyduğu "Hudeybiye umresi..."
diye başlayan cümleden itibaren sonuna kadar olan kısmım pek iyi zabt
edemediğinden onları nakletmemiş. Hadisin bu kısmını Hudbe b. Hâlid'den duyduğu
lâfızlarla nakletmiştir. Bu kısımda geçen "Hudeybiye umresi yahut
Hudeybiye'den" cümlesindeki tereddüt musannıfa ait değil, râviye aittir.
Metinde geçen ganimet
savaşta düşmandan ele geçirilen zenginliklerdir. Kur'an-ı Kerîm ganimetlerin
beşte birini toplum yararına ayırmıştır: "Biliniz ki ganimet olarak
aldığınız şeylerin beşte biri Allah'a, Peygamber'e, yakın akrabalara,
öksüzlere, muhtaçlara ve yolculara aittir."[Enfal 41] âyet-i kerimesinde
bu husus açıkça bildirilmiştir.
Huneyn, Mekke ile Tâif arasında
Mekke'ye yaklaşık olarak on mil uzaklıkta bulunan bir vadidir. Huneyn Gazvesi
Mekke'nin Fethinden sonra hicretin 8. yılında Şevval ayında yapılmıştır.