NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
حَنْبَلٍ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرَّزَّاقِ
أَخْبَرَنَا
مَعْمَرٌ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
قَالَ
مَعْمَرٌ وَرُبَمَا
ذَكَرَ ابْنَ
الْمُسَيِّبِ
قَالَ كَانَ
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَأَبُو بَكْرٍ
وَعُمَرُ
وَعُثْمَانُ
يَقْرَءُونَ
مَالِكِ
يَوْمِ
الدِّينِ
وَأَوَّلُ
مَنْ قَرَأَهَا
مَلِكِ
يَوْمِ
الدِّينِ
مَرْوَانُ
قَالَ أَبُو
دَاوُد هَذَا
أَصَحُّ مِنْ حَدِيثِ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ أَنَسٍ
وَالزُّهْرِيِّ
عَنْ سَالِمٍ
عَنْ أَبِيهِ
İbnü'l-Müseyyeb dedi ki:
Nebi (s.a.v) ile Ebu
Bekir, Ömer ve Osman (r.a), ("Din gününün sahibi"[Fatiha 3]
mealindeki ayet-i kerimeyi) ... (şeklinde) okumuşlardır. (Bu hadisin
ravilerinden İbn Şihâb'ez Zührî) dedi ki: (Bu ayet-i kerimeyi) ilk defa
"Meliki yevmiddin" şeklinde okuyan Mervan'dır.
Ebu Davud dedi ki:
(Mürsel olarak rivayet edilen) bu hadis, Zühri'nin (bu mevzuda) Enes'den
rivayet ettiği hadisten de Salim vasıtasıyla Abdullah b. Ömer'den rivayet
ettiği hadisten de sağlamdır.
İzah:
Tirmizî, kıraat
Bu hadis-i şerif,
Fatiha suresinde geçen kelimesinin elifli olarak "maliki" şeklinde
okunacağını söyleyen Asım, el-Kisâî, Halef ve Yakûb'un delilidir. Aynı zamanda
bu şekilde okumanın "Meliki" şeklindeki kıraatine tercih
edilebileceğine delalet etmektedir.
Kıraat-1 seba
imamlarının ekserisi bu kelimeyi "Meliki" şeklinde okumuşlardır.
Nitekim 4001 numaralı hadis-i şerif bu kıraat şeklinin de sahih olduğuna bir
delildir.
Bütün bu açıklamalardan
anlaşılacağı üzere, söz konusu kümeyi "maliki" şeklinde okumak caiz
olduğu gibi "meliki" şeklinde okumak da caizdir.
Mevzumuzu teşkil eden
ve mürsel senedle rivayet edilen bu hadis, her ne kadar yine Zührî tarafından
biri Enes yoluyla diğeri de Salim yoluyla olmak üzere iki ayrı yoldan muttasıl
ve merfu senedle rivayet edilmişse de hadisin metindeki senedle gelen rivayeti
diğer rivayetlerin ikisinden de sahihtir.
Zührinin Enes yoluyla
rivayet ettiği hadis için İmam Tirmizî "bu hadis garibdir" demiştir.
Hafız Münzîri'nin açıklamasına göre Zührî'nin Sâlimyoluyla muttasıl senedle
rivayet ettiği bu hadisi Darekutnî de el-Ef-râd isimli eserinde tahriç
etmiştir.