NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
8 - (381) حدثني
أبو كريب محمد
بن العلاء
الهمداني. حدثنا
خالد (يعني
ابن مخلد) عن
محمد بن جعفر.
حدثنا هشام عن
أبيه، عن
عائشة؛ قالت:
كان
ابن أم مكتوم
يؤذن لرسول
الله صلى الله
عليه وسلم،
وهو أعمى.
{8}
Bana Ebu Kureyb Muhammed
b. Ala' EI-Hemdânî rivayet etti (Dediki): Bize Hâlid yâni İbni Mahled, Muhammed
b. Cafer'den rivayet etti (Demişki): Bize Hişâm, babasından, o da Âişe'den
naklen rivayet etti, Âişe şöyle demiş:
«İbni Ummi Mektum a'ma
olduğu halde Resulallâh (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'e müezzinlik yapardı.»
(381) وحدثنا
محمد بن سلمة
المرادي.
حدثنا
عبدالله بن
وهب عن يحيى
بن عبدالله
وسعيد بن
عبدالرحمن،
عن هشام، بهذا
الإسناد،
مثله.
{….}
Bize Muhammed b.
Selemete'l-Murâdî dahî rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Vehb, Yahya b.
Abdillâh ile Saîd b. Abdirrahman'dan, onlar da Hişâm'dan bu isnadla bu hadîsin
mislini rivayet etti.
İzah:
Bu hadîsin ekseri
hükümleri daha önce görüldü. Burada maksad â'mâ-nın ezan okumasının sahîh ve
caiz olduğunu beyandır. Nevevî; diyor ki: Yanında gözü gören bir müezzin
bulunduğu vakit â'mânın müezzinliği caizdir. Bu Hz. Bilâl ile birlikte İbni
Ümmü Mektum'un müezzinliğine benzer. Ulemâmız yalnız başına â'mânın müezzin
olmasını mekruh görürler»
îbni Ebî Şeybe ile İbni
Münzir'in rivayetlerine göre Abdullah İbni Mes'ud, İbni Zübeyr (R.A.) ve
başkaları â'mânın müezzinliğini mekruh görürlermiş. Fakat bu kavil â'mânın
yanında gözü gören ve namaz vaktinin girdiğini ona haber veren başka bir
müezzin olmadığı zamana hamledilmiştir. Nevevî, Ebu Hanîfe'nin «â'mânın ezanı
sahih değildir» dediğini nakletmişse de bu nakil hatâdır. Çünki Ebu Hanîfe
böyle bir şey söylememiştir. Yalnız diğer Hanefî imamları â'mânın müezzinliğini
mekruh görmüşlerdir. Mes'ele «Ez-Zâhire» ve «EI-Bedâyî» gibi fıkıh kitaplarında
zikredilmiştir. Kerahetin vechi; â'mânın namaz vakti girdiğini müşahede
edememesi olsa gerektir. Çünkü müezzinlik esasen müşahedeye ibtinâ eder. Yoksa
â'mânın yanında gözü gören bir müezzin bulunduğu zaman müezzinlik etmesi mekruh
değildir. Hattâ gözü görenler içinde â'mâdan efdali bulunmadığı vakit â'mânın
imam olması bile evlâdır. «El-Burhan» nam eserde «gözü görenler içerisinde
â'mâdan efdal kimse bulunmazsa â'mânın imam olması evlâdır; Çünkü Nebi
(SallallahuAleyhi ve Sellem) Tebuk gazasına gittiği zaman Medine'de kendi
yerine İbni Ümmî Mektum'u bırakmıştı. Bu zat â'mâ idi* denilmektedir.