NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
59 - (948) حدثنا
هارون بن
معروف وهارون
بن سعيد
الأيلي والوليد
بن شجاع
السكوني (قال
الوليد:
حدثني. قال
الآخران:
حدثنا ابن
وهب). أخبرني
أبو صخر عن شريك
بن عبدالله بن
أبي نمر، عن
كريب مولى ابن
عباس، عن
عبدالله بن
عباس ؛
أنه
مات ابن له
بقديد أو
بعسفان. فقال:
يا كريب ! انظر
ما اجتمع له
من الناس. قال:
فخرجت فإذا
ناس قد اجتمعوا
له. فأخبرته.
فقال: تقول هم
أربعون ؟ قال:
نعم. قال:
أخرجوه. فإني
سمعت رسول
الله عليه وسلم
يقول "ما من
رجل مسلم يموت
فيقوم على جنازته
أربعون رجلا،
لا يشركون
بالله شيئا
إلا شفعهم
الله فيه".
وفي رواية
ابن معروف: عن
شريك ابن أبي
نمر، عن كريب،
عن ابن عباس.
[ش
(بقديد أو
بعسفان) شك من
الراوي. وقديد
وعسفان
موضعان بين
الحرمين].
{59}
Bize Harun b. Mâ'ruf ile
Hârûn b. Said El-Eylî ve Velîd b. Şücâ' Es-Sekûnî rivayet ettiler. Velid (Bana
rivayet etti.) tâbirini kullandı. Ötekiler: (Bize İbni Vehb rivayet etti.)
dediler. (Demişki): Bana Ebû Sahr, Serik b. Abdillâh İbni Ebî Nemîr'den, o da
İbni Abbâs'ın azatlısı Kureyb'den, o da Abdullah îbni Abbâs'dan naklen haber
verdiki,
İbni Abbâs'ın Kudeyd'de
yahut Usfân'da bir oğlu vefat etmiş. Bunun üzerine İbni Abbâs:
— Yâ Kureyb! Bak oğlumun cenazesine ne kadar cemâat
toplanmış ? demiş.
Kureyb diyor ki: Bunun
üzerine ben dışarıya çıktım. Bir de baktım ki oğlunun cenazesine bir hayli
cemâat toplanmış. Bunu kendisine haber verdim, ibni Abbâs:
— Bu toplananların kırk kişi olduğunu tamhîn
eder misin? dedi. Ben:
— Evet; cevâbını verdim.
— (Öyle ise) cenazeyi çıkarın. Zira ben
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyururken işittim:
«Hiç bir Müslüman yoktur
ki, öldüğü zaman cenazesini Allah'a hiç bir şey'i şerik koşmayan kırk kişi
tutup kapsın da, Allah kendilerine o kimse hakkında şefâata izin vermesin.»
dedi. îbni Ma'rufun rivayetinde: «Serik b. Ebi Nemir'den, o da Kureyb'den. o da
İbni Abbus'dan. deniimiştir.
İzah:
Kudeyd ile Usfan: Mekke
ile Medine arasında iki yerin ismidirler. Râvi
çocuğun hangisinde
vefat ettiğinde şüphe etmiştir.
Gerek bu, gerekse
bundan önceki (947nolu) hadis, Müslümanlardan cenaze namazı kılan cemâatin o
cenaze hakkındaki şefaat isteklerinin kabul edileceğine delildir. Cenaze
namazında cemaatın kalabalık olması müstehabdır. Maamafih rivâyetlerde
gösterilen adetlerin az miktarlarına da şefaat hakkı verileceğine göre kırk
adedini bildiren hadîs, yüz adedinin mefhûmunu itibardan ıskaat etmiş; üç saff
hadîsinin mefhûmu dahi kırk kişi mefhûmunun hükmünü kaldırmıştır. Binâenaleyh
netice ittibârı ile mâna şu olur: «Cenaze hakkında şefaat isteyenlerin arzular,
is'âf edilecektir.