NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
223 - (1257) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا
عبدالله بن نمير.
ح وحدثنا ابن
نمير. حدثنا
أبي. حدثنا
عبيدالله عن
نافع، عن ابن
عمر ؛ أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم كان
يخرج من طريق
الشجرة، ويدخل
من طريق
المعرّس. وإذا
دخل مكة، دخل
من الثنية
العليا،
ويخرج من الثنية
السفلى.
[ش
(من طريق
الشجرة)
التي عند
مسجد ذي الحليفة.
(المعرّس) هو
موضع معروف
بقرب المدينة
على ستة أميال
منها. (الثنية
العليا)
الثنية طريق
العقبة، وهو
الطريق
العالي.
والثنية
العليا هنا هي
التي ينزل
منها إلى
المعلاة وهي
مقبرة مكة
المكرمة. (من
الثنية
السفلى)
هي التي
بأسفل مكة عند
باب الشبيكة].
{223}
Bize Ebî Bekr b. Ebî
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Numeyr rivayet etti. H.
Bize İbni Numeyr de
rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. (Dediki): Bize Ubeydullah,
Nâfi'den, o da İbni Ömer'den naklen rivayet etti ki,
Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) (Medine'den çıkarken) ağacın bulunduğu yoldan çıkar;
(girerken) Muarraz yolundan girermiş. Mekke'ye giderken dahî yukarki yoldan
girer aşağıki yoldan çıkarmış.
(1257) وحدثنيه
زهير بن حرب
ومحمد بن
المثنى. قالا:
حدثنا يحيى
(وهو القطان)
عن عبيدالله،
بهذا الإسناد.
وقال في رواية
زهير: العليا
التي بالبطحاء.
[ش
(بالبطحاء)
ويقال لها:
البطحاء
والأبطح. وهي بجنب
المحصب. وهذه
الثنية ينحدر
منها إلى
مقابر مكة].
{…}
Bana bu hadîsi Züheyr b.
Harb ile Muhammedu'bnü'l-Müsennâ dahî rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Yahya
yani El-Kattan, Ubeydullah'dan bu isnadla rivayet etti. Züheyr'in rivayetinde:
«Bathâ'daki yukarki yoldan...» demiş.
İzah:
Bu hadisi Buhârî, Ebû
Dâvûd ve Nesâî hacc bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc etmişlerdir.
Ağaçtan murâd
Zü'l-huleyfe mescidinin yanındaki ağaçtır.
El-Muarras: Medine'ye
altı mil mesafede bulunan bir yerdir.
Seniyyu : Aslında her dağın
sarp yeri yahut yüksek yoludur. Burada ondan murad Mekke'nin El-Muallât denilen
meşhur kabristanının yukarsındaki yoldur. Bu yol vaktiyle çıkılması güç, sarp
bir yermiş. Sonra Hz. Muaviye tarafından düzeltilmiş. Daha sonra Abdulmelik ve
Mehdi zamanlarında ve sekizyüz onbir tarihlerinde mevziî tamirler yapılmış.
Mısır Sultanı El-Müeyyed zamanında kamilen tamir olunmuştur. Mekke'ye girilen
yukarki yola Kedâ, çıkılan alt yola da Kiidâ derler. Yukarki yoldan girip
aşağıki yoldan çıkmasının hikmeti ibrahim (Aleyhisselâm)'in nidası yüksek,
yerden yapıldığı içindir. Bir de maksada yüksek yerden girmek ve alçak yerden
çıkmak daha münâsiptir. Bâzılarına göre Mekke'ye üst yoldan girilirse Kabe.i
Muazzama karşısına geldiği için girerken bu yol tercih edilmiştir. Münafıklara
İslâmiyetin kuvvet ve şevketini göstererek onları kızdırmak için bu yoldan
girdiğini söyleyenler olduğu gibi bu hususta başka kaviller de vardır.
Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) Medine 'den Mekke'-ye gitmek istediği zaman Zül huleyfe yolunu
tutar, geceyi Zül-huleyfe'de geçirdikten sonra yoluna devam edermiş. Dönüşte
yine burada gecelermiş Teymî'ye göre bu hadîsden murâd Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in Mekke 'den çıkarken Zül huleyfe yolundan, Mekke'ye
girerken ise El.Muarras yolundan girmiş olmasıdır. Fakat Buhâri'nin rivayeti bu
izahın aksine yani bizim izah ettiğimiz şekildedir. İbni Battal Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in bu seferleri ayrı ayrı yollardan yapmasını
bayram namazlarına başka yoldan gidip başka yoldan dönmesine benzetmiştir.
Bâzıları ayrı ayrı yollardan gidip gelmenin kasdî değil bir tesadüf eseri
olduğunu söylemişlerse de bu iddia doğru değildir. Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) bunu tefâülen yahut gidip geldiği yollar kendisine şahit olsunlar
diye yapmış olur. Nitekim buna kail olanlar da vardır.