NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
125 - (2467) حدثنا
محمد بن
عبدالله
الرزي. حدثنا
عبدالوهاب بن
عطاء، الخفاف
عن سعيد، عن
قتادة. حدثنا أنس
بن مالك؛
أن نبي الله
صلى الله عليه
وسلم قال،
وجنازته موضوعة
- يعني سعدا -
"اهتز لها عرش
الرحمن".
{125}
Bize Muhammed b.
Abdillah Er-Ruzzi rivayet etti. (Dediki): Bize Abdu'l-Vehhab b. Atâ' El-Haffâf,
Sa'd'dan, o da Katade'den naklen rivayet etti. (Demişki): Bize Enes b. Mâlik
rivayet etti ki,
Onun — yâni Sa'd'ın—
cenazesi konduğunda Nebiyyullalı (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Bunun için Rahman'ın
arşı sarsılmıştır.» buyurdular.
Diğer tahric: Buhari
Menakibu'l-Ensar; Tirmizi, menakib; İbn-i Mace, mukaddime
AÇIKLAMA:
Hz. Sa'd, Evs
kabilesinin reisi idi. Nitekim Sa'd b. Ubade de Hazrec'in büyüğü idi. Bedir,
Uhud ve Hendek gazalarında bulunmuş, Hendek gazasından bir ay sonra harbde
aldığı yaradan vefat etmiştir. .
Ulemâ bu hadisin
te'viiinde ihtilâf etmişlerdir. Bir kısmı zahiri mânâsına almış ve Arş-ı
Alâ'nın Sa‘d'in ruhu geliyor diye sevincinden sallandığını söylemişlerdir.
Onlara göre Allah Teâlâ arşa akıl ve temyiz bahşetmiş, sallanma bu suretle
olmuştur. Buna bir mâni de yoktur. Nitekim ALLAH Teâlâ:
«O taşlardan bâzıları
hakikaten Allah korkusundan aşağı düşerler.» [Bakara 74] buyurmuştur. Nevevi:
«Hadisin zahirinden anlaşılan budur. Muhtar olan da budur.» diyor. Maziri bu
kavli naklettikten sonra şunları söylemiştir: «Akıl cihetinden bu inkâr
edilemez. Çünkü arş hareke' ve sükûnu kabul eden bir cisimdir. Lâkin bununla
Sa'd'a bir fazıle' hâsıl olmaz. Meğer ki: Allah Teâlâ arşın hareketini melekler
için Sa'd'ın ölümüne bir alâmet kılmış ola.»
Ulemâdan bazıları arşın
sallanmasını, onu taşıyan meleklerin titreşmesi mânâsına almışlardır. Onlara göre
cümleden mudaf hazf edilmiştir, Murad olan arşın sallanması değil, ehl-i arşın
hareketidir. Buradaki salanmadan maksad sevinç ve kabuldür. Harbi: «Bu söz Hz.
Sa'd'ın vefâtı meselesini büyültmekden kinayedir. Arablar büyük bir şeyi, ondan
daha büyüğüne nisbet ederler. Meselâ: Filânın ölümü için dünya karardı; onun
için kıyamet koptu derler.» şeklinde mütalâada
bulunmuştur,
Bazıları hadisden murad
Hz. Sa'd'in tabutu sallandı manasınadır, demişlerse de Nevevi bu sözün bâtıl
olduğunu söylemiştir. Filhakika sahih rivayetler bunu reddetmektedir. İhtimal
ki, bu zevata Müslim'in rivâyet ettiği bu hadisler ulaşmamıştır.