HUTBEDEN ÖNCE NAMAZIN KILINMASI

Bize Rebi' anlattı: Ona Şafii, ona Süfyan, ona Eyyub es-Sahtiyani anlatmış ki: Ata b. Ebi Rebah'ın şöyle dediğini duydum: İbnAbbas'tan şöyle duydum: Resulullah (s.a.v) adına şehadet ederim ki, o, bayram günü bayram hutbesini vermeden önce bayram namazını kıldı, sonra hutbe okudu. Sesinin kadınlara ulaşmadığını fark edince de onların yanına geldi, onlara öğüt verdi, vaaz verdi. Sadaka vermelerini emretti. Yanında da Bilal vardı. Elbisesinin eteğini içine bir şeyler koyacakmış gibi tutarak duruyordu. Kadınlar yüzük, halka gibi takılarını Bilal'ın eteğine atmaya başladılar. Tahric. Buhari, 1/51; Müslim, 2/602.

Bize Rebi' anlattı: Ona Şafii, ona İbrahim b. Muhammed demiş ki: Bana Ebu Bekir b. Ömer b. Abdulaziz, Salim b. Abdullah'tan, o da İbn Ömer'den şöyle rivayet etti: Hz. Peygamber (s.a.v), Ebu Bekir ve Ömer, her iki bayram namazında, önce bayram namazını kılarlardı, sonra hutbe okurlardı. Tahric: Buhari, 1/305; Müslim, 2/605.

Bize Rebi' haber verdi: Ona Şafii, ona İbrahim, ona Ömer b. Nafi', ona babası, ona da İbn Ömer rivayet etmiş: Resulullah (s.a.v), Ebu Bekir, Ömer ve Osman her iki bayramda önce namaz kılarlardı, sonra hutbe okurlardı. Tahric: Marife, 3/45.

Bize Rebi' anlattı: Ona Şafii, ona İbrahim, ona da Muhammed b. Aclan, ona İyad b. Abdullah b. Sa'd b. Ebu Sarah anlatmış ki: Ebu Said şöyle demiş: Mervan bana ve (adını hatırlayamadığım) bir başkasına bir adam gönderdi. Adam bizimle beraber bayram namazının kılınacağı musallaya doğru yürüdü. Oraya vardığımızda doğrudan minbere yöneldi, hutbe okumak üzere çıkmak istedi. Onu kendime doğru çektim. Bana dedi ki: "Ey Ebu Said! Bildiğin uygulama terk edildi." Ebu Said dedi ki: Üç kere kendi kendime şöyle dedim: Allah'a yemin ederim ki onun yerine kötü bir şeyden başka bir şey getirmezsiniz. Tahric: Buhari, 1/302; Müslim, 2/605.

Bize Rebi' anlattı: Ona Şafi1, ona İbrahim, ona Davud b. Husayn, ona Abdullah b. Yezid el-Hatmi şöyle rivayet etmiş: Hz. Peygamber (s.a.v), Ebu Bekir, Ömer ve Osman, bayram namazlarında önce namaz kılar, sonra hutbe okurlardı. Derken Muaviye başa geçti ve bayram namazlarında hutbeyi namazın önüne geçirdi. Tahric: Marife,3/45.

Bize Rebi' anlattı: Ona Şafi1, ona İbrahim, ona Zeyd b. Eslem, ona İyad b. Abdullah b. Sa'd rivayet etmiş ki: Ebu Said el-Hudri şöyle demiştir: Resulullah (s.a.v) Ramazan ve Kurban bayramlarında önce namaz kılar, sonra hutbe okurdu. Bkz. (536) nolu hadisin tahrici.

Bize Rebi' anlattı: Ona Şafii, ona İbrahim, ona Vehb b. Keysan rivayet etmiş ki: İbn Zübeyr'in bayram namazında önce namaz kıldığını, sonra hutbe okuduğunu gördüm. İbn Keysan devamla şöyle dedi: Resulullah (s.a.v)'in sünnetleri, namaza varıncaya kadar değiştirildi. Tahric: ibn Hanbel, 5/450-451.

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Biz de bu rivayetlerde sözü edilen uygulamayı esas alıyoruz. Bu rivayetlerde başka hususlara ilişkin deliller de vardır. Bunlardan biri de imamın ayakta ve minber gibi herhangi bir yüksekliğe çıkmadan yerde hutbe okumasının bir sakıncasının olmadığıdır. Ebu Said, Resulullah (s.a.v)'den böyle rivayet etmiştir.

İmamın, bineğinin sırtında bayram hutbesini okumasının da bir sakıncası yoktur:

Bize Rebi' şöyle anlattı: Bize Şafii, ona İbrahim, ona Hişam b. Hassan, ona İbn Sirin şöyle rivayet etmiştir: Resulullah (s.a.v) Ramazan ve Kurban bayramlarında namazı tamamladıktan sonra bineğinin sırtında hutbe okurdu. Tahric: Marife, 3/48; Buhari, 1/41; Müslim, 3/1306.

İmam Şafi1 (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmamın bayram hutbesini minberde okumasının da bir sakıncası yoktur. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.v)'in Cuma hutbesini minberde okuduğu bilinmektedir. Ondan önce de bir hurma kütüğünün üzerine çıkarak ayakta okurdu hutbeyi.

Rivayetlerden çıkardığımız başka bir delil de şudur: Bir erkeğin sadece erkeklere hutbe okumasının sakıncası yoktur. Eğer hutbesini kadınların ve bir kısım erkeklerin duyamadıklarını fark ederse, onların yanına gidip onların duyabilecekleri daha hafifbir sesle onlara hitap etmesinin herhangi bir sakıncası yoktur. Ama böyle yapması vacip değildir. Çünkü Peygamberimiz (s.a.v)'in, -birçok kere hutbe vermiş olmasına rağmen- bir kereden fazla böyle yaptığına dair herhangi bir rivayet yoktur.

Bu delillerden biri de Peygamberimiz (s.a.v)'in bir kere böyle yaptığı, sonra terk ettiği ve terk edişinin daha çok olduğudur.

İmam, bayramlarda ancak ayakta hutbe verebilir. Çünkü Resulullah (s.a.v) bayram hutbelerini ayakta vermiştir. Ama imamın bir rahatsızlığı varsa oturarak hutbe okuması caiz olur. Tıpkı bir rahatsızlıktan dolayı oturarak namaz kılmanın caiz olduğu gibi ...

İmam bayramlarda önce namaz kılar, sonra hutbe okur. Namazdan önce hutbe okursa bana göre namazdan sonra yeniden hutbe okuması gerekir. Ama bunu yapmazsa namazı iade etmesi gerekmediği gibi kefaret vermesi de gerekmez. Aynı şekilde bayram namazını kılar ve hutbe okumazsa; namazı da, hutbeyi de iade etmesi gerekmez.

Tıpkı Cuma hutbelerinde olduğu gibi iki hutbe okur ve iki hutbe arasında da oturur.

Sonraki için tıkla:

İKİ BAYRAM NAMAZINDA TEKBİR GETİRMEK