CUMA NAMAZINDA
BURUNDAN KAN GELMESİ
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Bir adam Cuma günü imamın arkasında namaza durursa, hutbe
okunduğunda hazır bulunmasıyla bulunmaması arasında fark yoktur. Adam imamla
birlikte iftitah tekbirini getirdikten sonra namazda burnu kanarsa ve bumunu
silip temizlemek için mescidden çıkarsa, bu hususta en beğendiğim görüş, bu
kimsenin namazı kesmiş olduğu şeklindeki görüştür.
Kanayan bumunu
temizlemeye çalışan, konuşan kimse mesabesindedir. Eğer geri dönüp imamla
birlikte bir rekata yetişirse ikinci rekatı tamamlayarak Cuma namazını kılmış
olur. Aksi takdirde dört rekat öğle namazını kılması gerekir. Bu, Misver b.
Mahreme'nin görüşüdür.
Aynı şekilde adamın
bedeninde veya elbisesinde bir necaset varsa namazdan çıkıp bu necaseti
yıkaması gerekir. Çünkü namazın kılınmasının helal olmayacağı bir halde namaza
devam etmesi doğru olmaz. Temizlendikten sonra dönüp namazını tamamlar. Allah
doğrusunu herkesten daha iyi bilir.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Bu adam döner ve namazını kaldığı yerden devam ettirirse,
bana göre namazı yeniden kılması gerekir. Eğer namaza iftitah tekbiriyle
başlarsa, o takdirde namaza girmiş olur.
İMAMIN BURNUNUN
KANAMASI VE ABDESTİNİN BOZULMASI
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Bizim mezhebimizin bu konudaki temel görüşü, imamın namazı
bir şekilde bozulduğu zaman arkasındaki cemaatin namazı bozulmaz, şeklindedir.
Cuma namazında imamın
burnu kanasa veya abdesti bozulsa, sonra bir adamı yerine geçirse veya onun
emri olmaksızın insanların işaretiyle -veya insanların emri olmadan
kendiliğinden- biri öne geçse ve bu öne geçen kişi abdesti bozulan imamın
kıldırdığı namaza abdesti bozulmadan önce katılmış olsa, sonradan öne geçen
imam önceki imamın konumunda olur ve insanlara iki rekat namaz kıldırabilir,
dolayısıyla kendisinin de, arkasındaki cemaatin de Cuma namazı geçerli olur.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Şayet abdesti bozulan imamın yerine öne geçen kişi, önceki
imamla beraber namazın başından beri namaza katılmışsa veya imam bir rekat
kıldıktan sonra katılmışsa, imam rükudan önce veya sonra ve secdeden önce
abdesti bozulduğu için başını kaldınp namazdan ayrılmışsa ve cemaat de birini
öne geçirmeyip kendi başlarına ferdi olarak namazlarını kılmışlarsa, bunlardan
imamla birlikte iki secdesi de yerine getirilmiş bir rekat kılanlar ikinci bir
rekat daha kılarlar ve Cuma namazları geçerli olur. Ama iki secdeyi eksiksiz
eda edemeyenler dört rekat öğle namazını kılmak durumundadırlar.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Cuma namazında imamın burnu kanasa, bu yüzden namazdan
ayrılsa, ama henüz bir rekatı tamamlamamış olsa, iftitah tekbirine yetişmemiş
bir kimse öne geçip cemaate iki rekat namaz kıldırsa, cemaatin namazlarını dört
rekat öğle namazı olarak yeniden kılmaları gerekir. Çünkü öne geçen kişi,
önceki imamın imamhktan ayrılmasından önce onunla birlikte namaza katılan biri
değildir. Dolayısıyla baştan itibaren öğle namazına başlayan biri konumundadır
ve namazdaki kıraati de cehren yapamaz.
Eğer imam, cemaate cünüp
olarak namaz kıldınrsa veya Cuma namazı için abdest almazsa, cemaatin namazı
geçerlidir. Sadece imamın kendisinin dört rekat öğle namazını yeniden kılması
gerekir.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Eğer imam yeniden hutbe okursa, ardından bir gruba Cuma
namazı kıldırırsa, bunu yapması doğru olmaz. Onun dönüp dört rekat öğle
namazını kılması lazım gelir.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Buna rağmen imam böyle yaparsa, sonra namaz esnasında
aslında öğle namazını kılması gerektiğini hatırlarsa ve namazı öğle namazı
olarak sürdürürse, öğle namazına dört rekat namaz niyetini getirmeden girmiş
olduğu için, ben, yeni baştan dört rekat öğle namazına başlamasını daha uygun
görürüm. Kuşkusuz yolcunun durumu bundan farklıdır. Yolcu, namaza kısaltma
niyetiyle başlar, sonra tam olarak kılabilir. Çünkü yolcu, isterse namazı
kısaltır, isterse tam olarak kılar. Ayrıca yolcu -mesela- öğle namazına bizzat
niyet eder. O, farz namaz niyetiyle namaza başlamıştır. Ama Cuma namazı kılan
bir kimse, kesinlikle öğle namazına niyet etmemiştir. Cuma kılıyorsa, sadece
kendisine farz olan iki rekat Cuma namazını kılmaya niyet etmiştir. Cuma namazı
kılma durumunda olmayanın dört rekat öğle namazı kılması gerekir. Dolayısıyla
namazı, dört rekat öğle namazı olarak tamamlarsa bunun bir sakıncasının
olmamasını umuyorum -inşaallah-. Bununla beraber böyle yapmamasını da
yeğliyorum.
Benim açımdan namazı
yeniden kılması gerektiği hususunda kesin bir kanaat oluşmamasına gelince,
çünkü adam Cuma namazına niyet ederek imamla birlikte namaza başlamış, ama bir
rekatı tam olarak kılmamıştır. Dolayısıyla imamla birlikte başladığı namazını öğlen
namazı olarak tamamlaması gerekir. Her ne kadar bu durum kendisinin
me'mumlimama tabi olmuş ve kendisinden kaynaklanan bir nedenden doğmamış sa da.
Eğer hutbe okuyan imamın
namaza tekbir getirdikten sonra abdesti bozulsa, sonra kendisiyle birlikte iftitah
tekbiri getirip namaza başlayan birini öne geçirse ve bu kimse hutbeye
yetişmemişse, sonra bir rekat kıldırdıktan sonra onun da abdesti bozulsa, o da
kendisiyle birlikte bir rekata yetişen başka birini öne geçirse ve bu kimse
ikinci rekatı kıldırsa, onun ve onunla birlikte son rekatı kılanların Cuma
namazıan geçerli olur. Şayet önceki imam kendisiyle birlikte ilk rekatı kılmaya
yetişmeyen, ama tekbir getirip cemaate katılan birini öne geçirse, bu kişi
cemaate bir rekat kıldırdıktan sonra teşehhüde oturur ve önceki imamla birinci
rekatı kılan birini öne geçirir, o kişi de selam vererek namazı tamamlar.
Kendisi ise üç rekat daha kılarak namazını öğlen namazı olarak tamamlar. Çünkü
ilk imamla birlikte birinci rekatı kılmamıştır, dolayısıyla kendisinin ve başkalarının
imamı olamaz.
İmam Şafil (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: İmamın burnu kanasa veya abdesti bozulsa yahut cünüp
olduğunu ya da abdestsiz olduğunu hatırlasa, burnunun kanını temizlemek veya
abdest almak üzere namazdan çıksa, sonra geri dönse, diğer me'mumlar gibi
namaza yeniden başlar. Eğer kendisinden sonraki imamın kıldırdığı namazın son
rekatına yetişse, o zaman bir rekat daha kılarak namazı tamamlar ve Cuma namazı
geçerli olur. Ama imamın kıldırdığı son rekatın tamamına yetişmezse namazını dört
rekat öğle namazı olarak tamamlamak durumundadır.
Sonraki için tıkla:
CUMA NAMAZINI
TERK ETMENİN AĞIR SORUMLULUĞU