ŞAFİİ el-UMM

CUMA

 

CUMA NAMAZINDA BURUNDAN KAN GELMESİ

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Bir adam Cuma günü imamın arkasında namaza durursa, hutbe okunduğunda hazır bulunmasıyla bulunmaması arasında fark yoktur. Adam imamla birlikte iftitah tekbirini getirdikten sonra namazda burnu kanarsa ve bumunu silip temizlemek için mescidden çıkarsa, bu hususta en beğendiğim görüş, bu kimsenin namazı kesmiş olduğu şeklindeki görüştür.

 

Kanayan bumunu temizlemeye çalışan, konuşan kimse mesabesindedir. Eğer geri dönüp imamla birlikte bir rekata yetişirse ikinci rekatı tamamlayarak Cuma namazını kılmış olur. Aksi takdirde dört rekat öğle namazını kılması gerekir. Bu, Misver b. Mahreme'nin görüşüdür.

 

Aynı şekilde adamın bedeninde veya elbisesinde bir necaset varsa namazdan çıkıp bu necaseti yıkaması gerekir. Çünkü namazın kılınmasının helal olmayacağı bir halde namaza devam etmesi doğru olmaz. Temizlendikten sonra dönüp namazını tamamlar. Allah doğrusunu herkesten daha iyi bilir.

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Bu adam döner ve namazını kaldığı yerden devam ettirirse, bana göre namazı yeniden kılması gerekir. Eğer namaza iftitah tekbiriyle başlarsa, o takdirde namaza girmiş olur.

 

 

İMAMIN BURNUNUN KANAMASI VE ABDESTİNİN BOZULMASI

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Bizim mezhebimizin bu konudaki temel görüşü, imamın namazı bir şekilde bozulduğu zaman arkasındaki cemaatin namazı bozulmaz, şeklindedir.

 

Cuma namazında imamın burnu kanasa veya abdesti bozulsa, sonra bir adamı yerine geçirse veya onun emri olmaksızın insanların işaretiyle -veya insanların emri olmadan kendiliğinden- biri öne geçse ve bu öne geçen kişi abdesti bozulan imamın kıldırdığı namaza abdesti bozulmadan önce katılmış olsa, sonradan öne geçen imam önceki imamın konumunda olur ve insanlara iki rekat namaz kıldırabilir, dolayısıyla kendisinin de, arkasındaki cemaatin de Cuma namazı geçerli olur.

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Şayet abdesti bozulan imamın yerine öne geçen kişi, önceki imamla beraber namazın başından beri namaza katılmışsa veya imam bir rekat kıldıktan sonra katılmışsa, imam rükudan önce veya sonra ve secdeden önce abdesti bozulduğu için başını kaldınp namazdan ayrılmışsa ve cemaat de birini öne geçirmeyip kendi başlarına ferdi olarak namazlarını kılmışlarsa, bunlardan imamla birlikte iki secdesi de yerine getirilmiş bir rekat kılanlar ikinci bir rekat daha kılarlar ve Cuma namazları geçerli olur. Ama iki secdeyi eksiksiz eda edemeyenler dört rekat öğle namazını kılmak durumundadırlar.

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Cuma namazında imamın burnu kanasa, bu yüzden namazdan ayrılsa, ama henüz bir rekatı tamamlamamış olsa, iftitah tekbirine yetişmemiş bir kimse öne geçip cemaate iki rekat namaz kıldırsa, cemaatin namazlarını dört rekat öğle namazı olarak yeniden kılmaları gerekir. Çünkü öne geçen kişi, önceki imamın imamhktan ayrılmasından önce onunla birlikte namaza katılan biri değildir. Dolayısıyla baştan itibaren öğle namazına başlayan biri konumundadır ve namazdaki kıraati de cehren yapamaz.

 

Eğer imam, cemaate cünüp olarak namaz kıldınrsa veya Cuma namazı için abdest almazsa, cemaatin namazı geçerlidir. Sadece imamın kendisinin dört rekat öğle namazını yeniden kılması gerekir.

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Eğer imam yeniden hutbe okursa, ardından bir gruba Cuma namazı kıldırırsa, bunu yapması doğru olmaz. Onun dönüp dört rekat öğle namazını kılması lazım gelir.

 

İmam Şafii (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: Buna rağmen imam böyle yaparsa, sonra namaz esnasında aslında öğle namazını kılması gerektiğini hatırlarsa ve namazı öğle namazı olarak sürdürürse, öğle namazına dört rekat namaz niyetini getirmeden girmiş olduğu için, ben, yeni baştan dört rekat öğle namazına başlamasını daha uygun görürüm. Kuşkusuz yolcunun durumu bundan farklıdır. Yolcu, namaza kısaltma niyetiyle başlar, sonra tam olarak kılabilir. Çünkü yolcu, isterse namazı kısaltır, isterse tam olarak kılar. Ayrıca yolcu -mesela- öğle namazına bizzat niyet eder. O, farz namaz niyetiyle namaza başlamıştır. Ama Cuma namazı kılan bir kimse, kesinlikle öğle namazına niyet etmemiştir. Cuma kılıyorsa, sadece kendisine farz olan iki rekat Cuma namazını kılmaya niyet etmiştir. Cuma namazı kılma durumunda olmayanın dört rekat öğle namazı kılması gerekir. Dolayısıyla namazı, dört rekat öğle namazı olarak tamamlarsa bunun bir sakıncasının olmamasını umuyorum -inşaallah-. Bununla beraber böyle yapmamasını da yeğliyorum.

 

 

Benim açımdan namazı yeniden kılması gerektiği hususunda kesin bir kanaat oluşmamasına gelince, çünkü adam Cuma namazına niyet ederek imamla birlikte namaza başlamış, ama bir rekatı tam olarak kılmamıştır. Dolayısıyla imamla birlikte başladığı namazını öğlen namazı olarak tamamlaması gerekir. Her ne kadar bu durum kendisinin me'mumlimama tabi olmuş ve kendisinden kaynaklanan bir nedenden doğmamış sa da.

 

Eğer hutbe okuyan imamın namaza tekbir getirdikten sonra abdesti bozulsa, sonra kendisiyle birlikte iftitah tekbiri getirip namaza başlayan birini öne geçirse ve bu kimse hutbeye yetişmemişse, sonra bir rekat kıldırdıktan sonra onun da abdesti bozulsa, o da kendisiyle birlikte bir rekata yetişen başka birini öne geçirse ve bu kimse ikinci rekatı kıldırsa, onun ve onunla birlikte son rekatı kılanların Cuma namazıan geçerli olur. Şayet önceki imam kendisiyle birlikte ilk rekatı kılmaya yetişmeyen, ama tekbir getirip cemaate katılan birini öne geçirse, bu kişi cemaate bir rekat kıldırdıktan sonra teşehhüde oturur ve önceki imamla birinci rekatı kılan birini öne geçirir, o kişi de selam vererek namazı tamamlar. Kendisi ise üç rekat daha kılarak namazını öğlen namazı olarak tamamlar. Çünkü ilk imamla birlikte birinci rekatı kılmamıştır, dolayısıyla kendisinin ve başkalarının imamı olamaz.

 

İmam Şafil (Allah rahmet etsin) şöyle dedi: İmamın burnu kanasa veya abdesti bozulsa yahut cünüp olduğunu ya da abdestsiz olduğunu hatırlasa, burnunun kanını temizlemek veya abdest almak üzere namazdan çıksa, sonra geri dönse, diğer me'mumlar gibi namaza yeniden başlar. Eğer kendisinden sonraki imamın kıldırdığı namazın son rekatına yetişse, o zaman bir rekat daha kılarak namazı tamamlar ve Cuma namazı geçerli olur. Ama imamın kıldırdığı son rekatın tamamına yetişmezse namazını dört rekat öğle namazı olarak tamamlamak durumundadır.

 

Sonraki için tıkla:

 

CUMA NAMAZINI TERK ETMENİN AĞIR SORUMLULUĞU