|
ZEKAT / ALTIN-GÜMÜŞ... |
H. KADININ ALTIN VE GÜMÜŞ
EŞYALAR KULLANMASI
Kadının savaş aletlerini
[altın-gümüşle] süslemesi caiz değildir.
Kadın altın ve gümüşten yapılma
süslenme araçlarını takabilir.
Daha doğru görüşe göre
bu ikisinden örülmüş şeyleri de giyebilir.
Daha doğru görüşe göre
kadının -ağırlığı iki yüz dinar olan halhal takmak örneğinde olduğu gibi- aşırı
israf derecesinde zinet eşyası takması haramdır.
Aynı şekilde erkeğin
savaş aletini altın-gümüşle süsleme konusunda aşırı olmasa bile israfta
bulunması -daha doğru görüşe göreharamdır.
1. KADININ SAVAŞ ALETLERİNİ ALTIN VE
GÜMÜŞLE SÜSLEMESİ
2. KADININ ALTIN VE GÜMÜŞTEN YAPILMA
SÜS EŞYALARI TAKINMASI
3. ALTIN VE GÜMÜŞTEN DOKUNAN ŞEYLER
4. KADININ AŞIRI İSRAFA VARACAK
DERECEDE ZİNET EŞYASI TAKMASI
5. SAVAŞ ALETLERİNDE KULLANILAN ALTIN
VE GÜMÜŞTE AŞIRIYA KAÇMAK
1. KADININ SAVAŞ
ALETLERİNİ ALTIN VE GÜMÜŞLE SÜSLEMESİ
Kadının savaş aletleri ile
savaşması caiz olsa bile onun bu aletlerini altın-gümüşle süslemesi caiz
değildir. Çünkü bu hareketle erkeklere benzemiş olur, oysa bu haramdır. Aksi
ise haram değildir.
[*] - Bunun delili şu
sahih rivayettir: Allah erkekler içinden kadınlara benzemeye çalışanlara,
kadınlar içinden de erkeklere benzemeye çalışanlara lanet etmiştir. (Buhari,
Libas, 5885; Ebu Davud, Libas, 4097)
Lanet etme çirkin
fiiller için olur İmam Şafii (r.a.)'nin el-Ümm 'deki "erkeğin inci
takmasını yalnızca edebe aykırı olduğu için kötü görürüm. Çünkü bu kadınlara
ait takılardandır. Ancak bu haram değildir" ifadesi yukarıdaki görüşle
çelişmez; çünkü İmam Şafii (r.a.)'nin kastettiği şey "inci yalnızca
kadınlara özgüdür" demek değil "kadınların kullandığı takılar
cinsindendir" demektir.
[Soru] Kadinların [altın-gümüşle] süslenmemiş savaş
aletleri ile savaşması caiz olduğuna göre bunlarla süslenmiş aletlerle
savaşması da caiz olur; çünkü kadınların altın-gümüşle süslenmesi erkeklere
göre daha çok caiz görülen bir durumdur.
[Cevap] Kadınların savaşta kullanılan şeyleri
giyinmeleri zorunluluk sebebiyle caiz görülmüştür. Savaş aletlerinin
altın-gümüşle süslenmesinde ise bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Çift cinsiyetli şahıslar
konusunda ihtiyata göre davranma kuralı gereğince onlar bu konuda kadınlar gibi
kabul edilir.
2. KADININ ALTIN VE
GÜMÜŞTEN YAPILMA SÜS EŞYALARI TAKINMASI
Kadının altın ve
gümüşten yapılma bilezik, kolye, yüzük, kulağa ve parmağa takılan halka, tac
vb. zinet eşyalarını takınmasının caiz olduğu konusunda icma vardır. Kadın bu
tür zinet eşyalarını takmaya alışık olmayan birisi olsa bile bu caizdir. Bunu
Nevevi el-Mecmu'da "giyecekler ve ayakkabılar"la ilgili bölümde
belirtmiştir.
Kadın dirhem ve
dinarların ortasını delerek bunları kolyesine takarsa; "bunu yapması
haramdır" şeklindeki görüş kabul edilirse bunların zekatını vermesi farz
olur. Er-Ravda' da belirtildiğine göre bu konudaki muteber görüş budur. Nevevi
el-Mecmu'un "giyecekler" bölümünde bu görüşe muhalefet etmiş olsa
bile aynı eserin bir başka yerinde bu görüşe uymuştur. "Giyecekler"
bölümünde dile getirdiği görüş "koIye için [düğme ve ilik gibi] destek
olmak üzere konulan dirhemler" şeklinde yorumlanır ki bunun için zekat
yoktur.
3. ALTIN VE GÜMÜŞTEN
DOKUNAN ŞEYLER
Aynı şekilde kadın altın
ve gümüşten dokunmuş elbise [giyebilir mi? Bu konuda mezhep içinde iki görüş
vardır:]
[Birinci görüş]
Daha doğru görüşe göre
-konu ile ilgili delillerin genelolması sebebiyle- kadın bunları giyebilir.
Ayrıca bunlar da zinet eşyası türünden eşyalardır.
[İkinci görüş]
Kadın bunları giyemez;
çünkü bunda israf ve kendini aşırı beğenme söz konusudur.
4. KADININ AŞIRI
İSRAFA VARACAK DERECEDE ZİNET EŞYASI TAKMASI
[Kadının aşırı israfa
varacak derecede zinet eşyası takmasının hükmü nedir? Bu konuda mezhep içinde
iki görüş vardır:]
[Birinci görüş]
Yukarıda mübah olduğunu
belirttiğimiz tüm durumlarda kadının israfa varacak derecede aşırı değerde
zinet eşyası takması haramdır.
Buna örnek olarrık
I{adının iki yüz dinar ağırlığında halhal takmasını zikredebiliriz.
Bu haramdır; çünkü mübah
olan şey kişinin kendisi ile süslendiği şeydir, oysa bu miktarda olan şeyde
süslenme yoktur; aksine bu çirkin olduğundan insan tabiatı bunu hoş karşılamaz.
Bu gerekçeden şu sonuç
çıkar: Günümüzde kadınların taktığı bazı sargılar -altın miktarı çok olsa bile-
mübahtır; çünkü insan tabiatı bunu çirkin görmemekte, tersine bu, süslenmeyi
mükemmel derecede sağlamaktadır.
[İkinci görüş]
Kadının sırayla takmak
üzere birden fazla bilezik ve halhal edinmesinin haram olmaması gibi bu da
haram değildir. Bilezik ve halhalların aynı anda takılması konusunda erkeklerin
birden fazla yüzüğü aynı anda takması konusundaki ayrıntılar aynen geçerlidir.
Nevevl'nin el-Muharrer
metnine uyarak "aşırı is rafa varacak derecede takınmak" kaydığını
koymasıyla aşırıya kaçmayan israf dışarıda bıra.kılmıştır ki bu, mekruh olmakla
birlikte haram değildir. İbnü'l-İmad'ın sözlerinden anlaşıldığına göre bu
durumda zekat verilmesi de gerekli olur.
Zinet eşyasında
[haramlığın gerçekleşmesi için] aşırılık dikkate alındığı halde savaş
aletlerinde [haramlığın söz konusu olması için] aşırılık [olması] dikkate
alınmamıştır. Arada şu fark vardır: altın ve gümüşte aslolan bunların
-başkalarına değil- kadına helal olmasıdır. Bu yüzden kadının [aşınya kaçmayacak
şekilde] ufak miktarda israfına göz yumulmuştur.
5. SAVAŞ ALETLERİNDE
KULLANILAN ALTIN VE GÜMÜŞTE AŞIRIYA KAÇMAK
Aynı şekilde erkeğin
savaş aletini altın-gümüşle süsleme konusunda aşın olmasa bile israfta bulunması
-daha doğru görüşe göreharamdır. Aradaki fark yukarıda geçti.
Kişi savaşta kullanmak
üzere süslenmiş pekçok savaş aleti alsa -erkeğin sırayla takmak üzere birden
fazla gümüş yüzük edinmesi örneğinde olduğu gibi- bu caiz olur.
Not: Arapça'da "seref" kelimesi haddi aşmak
anlamında kullanılır. Nafakalar konusunda haddi aşmaya "tebzir"
denilir. israf, hak olmayan bir konuda harcama yapmaktır. Şu halde müsrif diye
-az miktarda harcama yapsa bile- günah bir konuda harcama yapan kimseye denir.
Hayırlı bir işte haddinden fazla bile harcama yapmış olsa kişiye müsrif denmez.
İbn Abbas "hayır için yapılan
harcamada israf yoktur, israf günah işlemek için yapılan harcamadır"
demiştir.
Hasan b. Sehl "hayırda israf söz
konusu olmadığı gibi israfta da hayır yoktur" demiştir.
Süfyan-ı Sevri "helalolan bir
şeyde yapılan harcamanın israf olması mümkün değildir" demiştir.
Abdülmelik b. Mervan, Ömer b.
Abdülaziz'i kızıyla evlendirdiğinde ona "senin nafakan nedir?" diye
sormuş o da "iki seyyie [günah / kölütük] arasında bir hasene
(iyiliklsevap]" demiş daha sonra da şu ayeti okumuştur: "Onlar ki bir
harcama yaptıklarında ne israf ederler ne de cimrilik ederler, bu ikisinin
ortasında bir yol tutarlar. " [Furkan, 67] (Şirbinl)
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
I. MUSHAFIN ALTIN
VE GÜMÜŞLE SÜSLENMESİNİN HÜKMÜ