NEVEVİ
MİN HAC / NAMAZ
CEMAATLE
NAMAZ KILMAK
Cuma
namazı dışında beş vakit namazı cemaatle kılmak müekked sünnettir. Zayıf kavle
göre erkekler için farz-ı kifayedir. Buna göre, islam şiarının ortaya çıkması
için bir köyde cemaatle namaz kılmak vacibtir. Şayet bir belde halkının tümü
cemaatı terkederlerse, imam onlara karşı mücadele verir. Cemaatle namaz kılmak
sünnettir kavline göre, cemaati terk edenlere karşı mücadele verilmez.
En sahih
kavle göre cemaatle namaz kılmak erkekler için müekked sünnet olup kadınlar
için müekked sünnet değildir. Ben diyorum ki; esah olan ve İmam'ın kesin
görüşüne göre, cemaatle namaz kılmak farz-ı kifayedir. Zayıf kavle göre ise
farz-ı ayndır. Allah daha iyi bilir.
Kadınların
değil de erkeklerin namazı camide kılmaları faziletlidir. Cemaati çok olan
camide namaz kılmak daha faziletlidir. Ancak cemaatı çok olan caminin imamı
bid'atçı ise veya o camiye gitmekle yakın olan cami cemaatsiz kalırsa, cemaatı
çok olan camiye gitmek faziletli olmaz.
İhram /
iftitah (namaza giriş) tekbirini imamla birlikte almak daha faziletlidir.
İmam'ın tekbirinin akabinde tahrim tekbiri ile uğraşmakla da bu fazilet hasıl
olur. Zayıf kavle göre kıyamın bir kısmına yetişmekle bu fazilet hasıl olur.
Başka bir zayıf kavle göre, bu fazilet rükû'un evveline yetişmekle hasıl olur.
En sahih kavle göre, imam selâm vermeden cemaate yetişen kimse cemaatin
faziletine yetişmiş sayılır.
İmam'ın
eb'ad ve heyet denilen sünnetlere riayet ederek namaz'ı hafif kıldırması, rıza
gösteren cemaate ise uzun kıldırması sünnettir.
Sonradan
gelenlerin cemaate katılmaları için imamın namazı uzatması mekruhtur. Ancak
rükûda veya son teşehhüdte iken gelenleri hissederse, en zahir kavle göre aşırı
derecede beklemeden ve gelenler arasında bir ayırım yapmadan beklemesi mekruh
olmaz. Ben diyorum ki; mezhep alimlerince kabul edilen rivayete göre, imam'ın
beklemesi müstehabdır. Allah daha iyi bilir. Sonradan gelenlerin cemaate
yetişmeleri için imamın rükû ve son teşehhütte beklemesi müstehabtır.
Namazını
tek başına kılmış olan kişinin, keza en sahih kavle göre cemaatle kılmış olsa
bile, aynı namazı başka imamla ikinci defa kılması sünnettir, imam'm son
kavline göre, ilk kıldığı namaz farz namaz yerine geçer. En sahih kavle göre,
ikinci namazı kılarken farz namazı eda etmeye niyet etmelidir.
Cemaatı
terk etme hususunda her hangi bir ruhsat bulunmamaktadır. Ancak cemaatle namaz
kılmak sünnettir dediğimiz takdirde; yağmurun şiddetli olması veya geceleyin
rüzgarın şiddetli esmesi gibi genel bir mazeret sebebiyle cemaat terk
edilebilir. Keza en sahih kavle göre, yolda şiddetli çamurun bulunması da
cemaati terk etmeyi mubah kılan genel bir mazerettir. Cemaate gitmeyi düşüren
özel mazeretler ise şunlardır:
1- Ağır
hastalık. 2- Şiddetli soğuk veya sıcaklık. 3- Kişinin aşırı derecede aç veya
susuz olması. 4- Büyük veya küçük abdesti bozma ihtiyacı. 5- Can'a veya mal'a
zarar verecek bir zalim'in zulmünden korkmak. 6- Fakir bir kimsenin alacaklısının kendisini
yakalamasından korkması. 7- Birkaç gün görünmediği takdirde kendisine verilecek
ta'zir cezası gibi bir cezanın affedileceği ümidi. 8- Uygun bir elbise
bulamamak. 9- Mubah olan bir yolculuğa hazırlanan kişinin arkadaşlarından geri kalma
korkusu. 10- Kokusu fena olan bir şeyi yemiş olmak. 11 Akrabası ölüm halinde
bulunan kimse, bakıcısı olmayan hastanın bakıcısı ve hastanın kendisiyle
teselli bulduğu kimse cemaati terk edebilir.
4. Iktidanın Sahih Olmasının Şartları
5. İmama Uymanın Diğer Şartları