4. Iktidanın Sahih Olmasının Şartları
5. İmama Uymanın Diğer Şartları
İmam
namazdan ayrılınca iktida kesilmiş olur. İmam namazdan ayrılmazsa me'mumun
iktidayı kesmesi caizdir. Zayıf kavle göre, cemaatten ayrılmaya ruhsat veren
bir özür olmadıkça me'mumun imamdan ayrılması caiz değildir. Cemaatten
ayrılmayı mubah kılan özür, imamın namazı uzatması veya teşehhüt gibi yapılması
istenen bir sünneti terk etmesidir.
Bir kimse
yalnız başına ihram tekbirini alır da sonra daha namazda iken, bir başka
rekatta olsa bile, imama uymaya niyet ederse, en zahir kavle göre bu iktida
caizdir. Bu takdirde kıyamda veya oturmuş olsun, iktida ettikten sonra imama
tabi olur. Şayet imam namazını önce bitirirse, cemaat mesbûk hükmünde olur.
Cemaat namazını önce tamamlarsa; dilerse ayrılma niyetini getirir ve ayrılır,
dilerse imamı bekler ve onunla birlikte selâm verir.
Mesbûkun
yetiştiği namazın ilk bölümü kendisi için namazın başlangıcı sayılır. Buna göre,
sabah namazının ikinci rekâtında kunut'u imamla birlikte okusa bile, yalnız
başına kılacağı ikinci rekâtta (kunutu mahallinde) tekrar okur. Akşam
namazının son rekâtında imama kavuşan kimse yalnız başına kılacağı ikinci
rekâtta teşehhüdü tekrar okur. İmam rükûda iken ona iktida etmişse, bir rekâta
kavuşmuş sayılır. Ben diyorum ki; imam rükûda iken ona yetişenin bir rekâtının
geçerli sayüabilmesi için imam rükûun en az haddinden kalkmadan ona yetiştiğine
kalben inanmış olması şarttır. Allah daha iyi bilir.
Mesbûk
kafi gelecek kadar rükûda imamla birlikte kalmadığından şüphe ederse, en zahir
kavle göre bu rekâtı geçerli sayılmaz. Rükûda imama yetişen mesbûk, önce
iftitah için sonra rükû için tekbir alır. Şayet her ikisine birden niyet ederek
bir tekbir alırsa, en sahih kavle göre namazı gerçekleşmiş olmaz. Zayıf kavle
göre bu namaz nafile olarak gerçekleşir. Eğer tekbiri alırken hiçbir şeye niyet
etmemiş ise, en sahih kavle göre namazı gerçekleşmiş olmaz. İtidalde veya
itidalden sonra imama kavuşacak olursa, tekbir alır ve imama uyarak intikalde
bulunur. En sahih kavle göre teşehhüt ve tesbihatta imama uyar.
Mesbûk
secdede imama kavuşacak olursa, secdeye intikal için tekbir almaz. Sadece
iftitah tekbiri alır. İmam selâm verince tekbir alarak ayağa kalkar. Bu tekbiri
alması için oturuşun mesbûk için oturuş mahalli olması lazımdır. Üç veya dört
rekâtlı namazların ikinci rekâtlarında oturmak gibi. Mesbûkun oturuşu, birinci
rekâttan sonraki oturuş gibi oturma mahalli değilse, en sahih kavle göre ayağa
kalkarken tekbir almaz.
I. GİYİLMESİ HARAM OLAN ŞEYLER