MİN HAC ANA SAYFA

 

FERAİZ (MİRAS HESABI)

 

A. GENEL BİLGİLER

Terike’nin taksimine başlarken, Önce ölünün teçhiz ve tekfin masrafları karşılanır. Sonra varsa borçları ödenir. Daha sonra malının üçte biri vasiyetleri için harcanır. Bundan sonra geriye ka­lan mal mirasçılara bölüştürülür. Ben diyorum ki terikeye zekât, can diyeti, rehine veya iflas sebebiyle satın alman bir malın hakkı taallûk eder ve terike bunları karşılayamazsa, bu haklar teçhiz ve tekfin masrafından önce ödenir. Allah daha iyi bilir.

 

Kişi dört sebeple mirasçı olmayı hak eder:

 

1- Akrabalık.

 

2- Nikah.

 

3-  Vela: Efendi azad ettiği kölesine mirasçı olur. Fakat köle efendisine mirasçı olamaz.

 

4- İslam: İlk üç sebeple mirasçısı olmayanın terikesi devlet ha­zinesine intikal eder.

 

Mirasçı olan erkekler on sınıftır:

 

1- Ölenin oğlu.

 

2- Oğlun oğlu (torun). Her ne kadar aşağıya doğru inse de.

 

3- Baba.

 

4- Dede (baba cihetinden). Her ne kadar yukarıya doğru çıksa da.

 

5- Erkek kardeş: Öz veya baba bir veya ana bir erkek kardeş.

 

6- Erkek kardeşin oğlu: Ana bir kardeşin oğlu mirasçı olmaz.

 

7- Amca: Ana bir olan amca varis olmaz.

 

8- Amca oğlu.

 

9- Koca.

 

10- Köleyi azad eden efendi.

 

Mirasçı olan kadınlar ise yedi sınıftır. Tek sayılmaları halinde on sınıf olurlar.

 

1-Ölenin kızı.

 

2- Oğlun kızı. Her ne kadar aşağıya doğru inse de.

 

3- Anne.

 

4-  Nine.  İster anne cihetinde,  ister baba cihetinde olsun hüküm aynıdır.

 

5- Kız kardeş: Öz veya baba bir veya anne bir kız kardeş.

 

6- Karı (zevce).

 

7- Mu'tika: Köleyi azad eden kadın.

 

Mirasçı olan tüm erkekler beraber bulunurlarsa sadece baba, oğul ve koca mirasçı olur. Mirasçı olan tüm kadınlar beraber bulu­nurlarsa sadece kız, oğlun kızı, öz kız kardeş ve karı mirasçı olur. Her iki sınıftan bir arada bulunmaları mümkün olan mirasçılar ise şunlardır: Baba, anne, oğul, kız, karı veya koca.

 

Ölenin hiçbir mirasçısı yoksa mezhebin asıl görüşüne göre, zev'il-erham olanlar mirasçı olmazlar ve mal hissesi belli olanlara geri çevrilmez. Belki terike devlet hazinesine intikal eder. Mezhebin son asır alimleri, devlet hazinesi düzenli değilse (dinî ölçülere uygun değilse), hisselerden arta kalan mal karı veya koca dışında kalan his­se sahiplerine hisseleri nispetinde verilir diye fetva vermişlerdir. Hisse sahiplerinden kimse yoksa, terike zev'il-erham denilen uzak akrabalara verilir. Zev'il-erham, yukarıda zikredilen erkek ve kadın akrabaların dışında kalan akrabalardır. Bunlar da on sınıftır:

 

1- Dede (anne cihetinde).

 

2- Mirastan sakıt olan dedeler ve nineler.

 

3- Kızların çocukları.

 

4- Kardeşlerin kızları.

 

5- Kız kardeşlerin kızları.

 

6- Anne bir kardeşin çocukları.

 

7- Anne bir amca.

 

8- Amcanın kız çocukları.

 

9- Halalar ve teyzeler.

 

10- Dayılar.

 

Bu on sınıfa bağlanan kişiler de zev'il-erham sayılırlar.

 

 

 

 

1. Kur'an-ı Kerim'de Açıklanan Hisseler

2. Hacb (Kısmen Veya Tamamen Mirastan Men Etmek)

3. Bir Veya Birden Fazla Çocuğun Durumu

4. Baba Anne ve Dedenin Durumu

5. Kız ve Erkek Çocukların Hükmü

6. Velayet (Azadlık) Yoluyla Asebe

7. Kardeşlerle Birlikte Olan Dedenin Durumu

8. Mirasçı Olmaya Mani Olan Haller

 

B. MESELELERİN HALLERİ VE AVİL (YÜKSELME)

 

C. HİSSELERİN TASHİHİ (HİSSELERİ KESİRSİZ HALE GETİRMEK)

 

D. MÜNASAHAT (TERİKE TAKSİM EDİLMEDEN MİRASÇILARDAN BAZILARININ ÖLMESİ)