4. Bir Satışta İki Satış Akdi Yapmak
6. Bir Satışta Ayıplı İki Malı Satın Almak
8. Malın Teslimden Önceki ve Sonraki Hükmü
9. Müşterinin Malı Teslim Alması
10. Satıcının Malı Teslim Etmesi
11. Tevliye Ortaklık Murabaha ve Muhatat
14. Meyve ve Zirai Ürünlerin Satışı
15. Satıcı ve Müşterinin Anlaşmazlığı
Ticaret
yapmak üzere yetkili kılınmamış kölenin efendisinden yetki almadan alış veriş
yapması en sahih kavle göre caiz değildir. İzin almamışsa mal ister kölenin
elinde, isterse efendisinin elinde bulunsun, satıcı malını geri isteyebilir.
Mal kölenin elinde telef olursa, zimmetine geçmiş olur. Efendinin elinde telef
olursa, satıcı efendiyi borçlandırır. Köle azad olursa, mal sahibi malını
köleden isteyebilir. Kölenin borç muamelesinde bulunmasının hükmü, satış akdi
yapmasının hükmü gibidir.
Ticaret
yapmak üzere yetkili kılman köle, verilen yetkiye göre hareket eder. Şayet
belli bir nevide ticaret yapmak üzere yetkili kılmmışsa sadece o nevide ticaret
yapabilir. Ticaret için aldığı yetki ile nikah akdi yapamaz ve izin almadan
ücretle çalışamaz. Köle ticaret için satın aldığı köleye ticaret yapmak üzere
izin veremez, tasad-dukta bulunamaz ve onun efendisi ile ticaret akdi yapamaz.
Yetkili kılman köle efendisinden kaçıp giderse, yetki hakkı ortadan kalkmış
olmaz. Kölenin yaptığı tasarrufa karşı efendisinin sükut etmesi köle için izin
sayılmaz. Borç akidlerinde kölenin sözü geçerlidir.
Bir
kimse, kölenin köle olduğunu bilir de ticarette yetkili kılındığını
efendisinden veya bir delille veya kölenin yetkili olduğu insanlar arasında
yaygın olan yollardan biri ile bilmedikçe onunla muamele yapamaz. Kölenin
yetkili olduğunun yaygın şekilde bilinmesi konsunda bir vecih vardır. Yani
kölenin yetkili olduğunun yaygın şekilde bilinmesi yeterli değildir. Kölenin:
"Ben ticaret konusunda yetkiliyim." demesi de onun yetkili olduğuna
yeterli delil olmaz.
Ticaret
için kenisine yetki verimiş köle, bir mal satıp bedelini alır da bu bedel telef
olur ve sattığı malın bir başkasının malı olduğu anlaşılırsa, müşteri ödediği
bedeli köleden ister. Efendisinden de isteyebilir. Zayıf kavle göre ise bedeli
efendiden isteyemez. Bir başka zayıf kavle göre kölenin elinde para varsa,
bedel efendisinden istenmez.
Yetkili
köle bir şey satın alırsa, satıcı için bedeli efendisinden istemesinde az önce
geçen ihtilâflar geçerlidir. Ticaret borcu kölenin boynuna taallûk etmediği
gibi efendisinin zimmetine de geçmez. Ancak ticaret malından ödenir. Keza en
sahih kavle göre borç, kölenin av ve benzeri çalışmalarla elde ettiği
kazancından ödenir. En zahir kavle göre efendi bir malı kölenin mülkiyetine
geçirirse, kölesi mülkiyetine geçirmiş sayılmaz.
B. SELEM (PEŞİN PARA İLE VERESİYE MAL ALMAK)
H. MÜŞTEREK KULLANILAN YERLERDE İZDİHAM YARATMAK
R. KIRAD - MUDAREBE (SERMAYE EMEK ORTAKLIĞI)
S. MÜSÂKÂT (AĞAÇLARIN BAKIMI VE SULAMA İŞİ)